Năm 2023 đối với các tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm cần lưu ý khi giao kết HĐBH tài sản trên giá trị và HĐBH tài sản dưới giá trị thực hiện theo quy định sau:
1. Đối tượng bảo hiểm của HĐBH tài sản
Đối tượng bảo hiểm của HĐBH tài sản là tài sản theo quy định Bộ luật Dân sự 2015.
Cụ thể, đối tượng bảo hiểm ở đây là tài sản, bao gồm vật có thực, tiền, giấy tờ trị giá được bằng tiền và các quyền tài sản.
2. Quyền lợi của hợp đồng bảo hiểm tài sản
Người mua bảo hiểm tài sản khi giao kết hợp đồng phải được hưởng quyền lợi có thể được bảo hiểm của HĐBH tài sản bao gồm:
Đối với HĐBH tài sản, bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm khi có quyền sở hữu; quyền khác đối với tài sản; quyền chiếm hữu, quyền sử dụng của người không phải là chủ sở hữu.
Tại thời điểm xảy ra tổn thất, bên mua bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm.
Số tiền bảo hiểm là số tiền mà bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm để bảo hiểm cho tài sản và thiệt hại trên cơ sở yêu cầu của bên mua bảo hiểm theo quy định Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.
3. Hợp đồng bảo hiểm tài sản trên giá trị
(1) HĐBH tài sản trên giá trị là gì?
Theo đó, HĐBH tài sản trên giá trị là hợp đồng trong đó số tiền bảo hiểm cao hơn giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng.
Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài và bên mua bảo hiểm không được cố ý giao kết HĐBH tài sản trên giá trị.
Căn cứ quy định trên thì đây là một hình thức giao kết HĐBH bị nghiêm cấm nếu tự ý giao kết mà chưa được xác minh vì có thể dẫn đến hậu quả lớn cho bên doanh nghiệp bảo hiểm.
(2) Xử lý trường hợp giao kết HĐBH tài sản trên giá trị
Trường hợp hợp đồng bảo hiểm tài sản trên giá trị được giao kết do lỗi vô ý của bên mua bảo hiểm thì thực hiện như sau:
Nếu chưa xảy ra sự kiện bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài phải hoàn lại cho bên mua bảo hiểm số phí bảo hiểm đã đóng tương ứng với số tiền bảo hiểm vượt quá giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng sau khi trừ các chi phí hợp lý (nếu có) theo thỏa thuận trong HĐBH.
Nếu xảy ra sự kiện bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài chỉ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại tương ứng với giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm xảy ra thiệt hại.
Đồng thời, phải hoàn lại cho bên mua bảo hiểm số phí bảo hiểm đã đóng tương ứng với số tiền bảo hiểm vượt quá giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng sau khi trừ các chi phí hợp lý (nếu có) theo thỏa thuận trong HĐBH.
4. Hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị
Ngược lại so với HĐBH tài sản trên giá trị thì theo Điều 48 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định HĐBH tài sản dưới giá trị cũng được điều chỉnh chi tiết khi thực hiện giao kết.
HĐBH tài sản dưới giá trị là hợp đồng trong đó số tiền bảo hiểm thấp hơn giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng.
Do đó, trường hợp hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị được giao kết, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài chỉ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo tỷ lệ tương ứng với số tiền bảo hiểm và giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hoặc thỏa thuận trong HĐBH.
Như vậy, HĐBH tài sản trên giá trị và dưới giá trị đều là các trường mà bên kinh doanh bảo hiểm không được thực hiện giao kết hợp đồng đối với bên mua bảo hiểm. Việc thực hiện có thể ảnh hưởng và dẫn đến hậu quả lớn đối với bên kinh doanh bảo hiểm phải thực hiện bồi thường.
