Hiện nay, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành không hề nhắc đến khái niệm đất lưu không. Vì thế, đây không phải thuật ngữ pháp lý mà chỉ mang tính truyền miệng, do người dân sử dụng nhiều mà có.
Đất lưu không thường được hiểu là hành lang thủy lợi, hành lang an toàn giao thông, hành lang điện, hành lang cấp nước, xử lý chất thải… nói chung để phục vụ cho mục đích công cộng. Nhà nước thường chưa có kế hoạch sử dụng phần đất này nên thường bị bỏ không. Người dân thường lợi dụng điều này để lấn chiếm, sử dụng mặc dù không được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất này.
Hiện nay theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP, chủ tịch UBND các cấp nơi có công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình; ngăn chặn kịp thời các công trình xây dựng trái phép trên đất hành lang bảo vệ an toàn công trình; buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.
Như vậy, việc người dân tự ý sử dụng phần đất lưu không trước nhà là trái với quy định của pháp luật.
Vì thế, đối với trường hợp của gia đình bạn, hai bên có thể tự thỏa thuận với nhau về việc sử dụng phần đất lưu không này. Trường hợp không thỏa thuận được, gia đình anh/chị có thể làm đơn trình bày vấn đề và yêu cầu Uỷ ban nhân dân thu hồi Đối với người thực hiện hành vi lấn, chiếm của người khác thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Như vậy, khi phát hiện ra sai phạm của nhà hàng xóm, gia đình bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu UBND xã/phường tiến hành thủ tục hòa giải. Trường hợp hòa giải tại Uỷ ban nhân dân xã nơi có đất không thành, gia đình bạn có thể làm đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân quận/huyện nơi có đất tranh chấp yêu cầu tòa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình bạn theo quy định tại Điều 203 Luật đất đai 2013.
Luật sư: Vũ Văn Toàn - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội; Điện thoại: 0978 99 4377
Website: https://myskincare.vn ; https://tplgiabinh.blogspot.com ; Email: luatsuvutoan@gmail.com.