Nhà nước có các chính sách bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất, trong đó có khoản hỗ trợ tái định cư cho người bị thu hồi đất. Vậy trường hợp hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp làm dự án tái định cư thì có được hỗ trợ tái định cư không?
(1) Người bị thu hồi đất được hưởng các khoản hỗ trợ nào?
Theo Điều 108 Luật Đất đai 2024, người dân có đất bị Nhà nước thu hồi bên cạnh việc được bồi thường, người dân còn được nhận thêm các khoản hỗ trợ từ Nhà nước bao gồm:
- Hỗ trợ ổn định đời sống
- Hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh
- Hỗ trợ di dời vật nuôi
- Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm
- Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp quy định tại khoản 8 Điều 111 Luật Đất đai 2024
- Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời theo quy định tại khoản 3 Điều 105 Luật Đất đai 2024
Các khoản hỗ trợ mà Nhà nước quy định trong Luật Đất đai 2024 nhiều hơn so với quy định tại Luật Đất đai 2013 hiện hành.
Theo khoản 2 Điều 83 Luật Đất đai 2013 quy định Nhà nước sẽ hỗ trợ cho người dân bị thu hồi đất các khoản hỗ trợ bao gồm:
- Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;
- Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;
- Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;
- Hỗ trợ khác (hỗ trợ người đang thuê nhà ở không thuộc sở hữu Nhà nước; hỗ trợ khi thu hồi đất công ích của xã, phường, thị trấn,...)
Như vậy, người bị thu hồi đất từ ngày 01/01/2025 ngoài có tiền bồi thường còn được hưởng các khoản hỗ trợ như hỗ trợ ổn định đời sống; hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ di dời vật nuôi; hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời; hỗ trợ tái định cư;...
Ảnh: minh họa
(2) Hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp làm dự án tái định cư thì có được hỗ trợ tái định cư không?
Ở Luật Đất đai 2024, trường hợp được nhận hỗ trợ tái định cư được quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 108 bao gồm các đối tượng thuộc quy định tại khoản 8 Điều 111 Luật Đất đai 2024 là:
“Trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu.”
So với quy định hiện hành về hỗ trợ tái định cư, khoản hỗ trợ tái định cư của Luật Đất đai 2024 đã giảm xuống chỉ còn 01 trường hợp được nhận hỗ trợ tái định cư.
Từ 01/01/2025, nếu người dân có đất bị thu hồi thì chỉ nhận được hỗ trợ tái định cư khi có sự chênh lệch giữa tiền được bồi thường về đất với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu, nếu số tiền bồi thường nhận được nhỏ hơn giá trị một suất tái định cư tối thiểu thì người dân sẽ được hỗ trợ thêm khoản tiền cho bằng với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu.
Theo quy định hiện nay, tại Điều 22 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định các trường hợp được hỗ trợ tái định cư khi bị Nhà nước thu hồi đất như sau:
- Hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhận đất ở, nhà ở tái định cư mà số tiền được bồi thường về đất nhỏ hơn giá trị một suất tái định cư tối thiểu quy định thì được hỗ trợ khoản chênh lệch giữa giá trị suất tái định cư tối thiểu và số tiền được bồi thường về đất
- Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất còn được nhận khoản tiền hỗ trợ tái định cư. UBND cấp tỉnh căn cứ quy mô diện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ cho phù hợp.
Theo đó, khi bị thu đất, hộ gia đình, cá nhân được nhận đất ở và nhà ở tái định cư nhưng số tiền Nhà nước bồi thường cho đất bị thu hồi ít hơn số tiền của một suất nhà ở tái định cư thì sẽ được hỗ trợ thêm phần tiền chênh lệch đó, cũng tương tự với quy định của Luật đất đai 2024.
Ở quy định hiện hành còn có thêm khoản nếu cá nhân, hộ gia đình có đất bị thu hồi đã tự lo được chỗ ở thì sẽ được nhận khoản tiền hỗ trợ tái định cư.
Tuy nhiên, ngoài các trường hợp được nhận khoản hỗ trợ tái định cư nêu ra ở trên, không có quy định nào về việc hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp làm dự án tái định cư được hỗ trợ tái định cư.
Do đó, hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp làm dự án tái định cư không được nhận khoản hỗ trợ tái cư.
Luật đất đai 2024 có hiệu lực từ 01/01/2025
