Giới Luật sư phản đối Điều 38 Thông tư 28 của Bộ Công an

Bộ công an vừa ban hành Thông tư số 28/2014/TT-BCA quy định về công tác điều tra hình sự, có hiệu lực từ ngày 25-8-2014. Khi Thông tư này vừa ban hành thì đã vấp phải sự phản kháng quyết liệt từ phía giới luật sư, đặc biệt là các luật sư thường xuyên tham gia tố tụng trong vụ án hình sự.

Nếu những người dân hoặc các luật gia không hành nghề luật sư thì có thể không mấy để ý đến các quy định của Thông tư này. Nhưng những luật sư thường xuyên tham gia tố tụng trong các vụ án, đặc biệt là án hình sự thì rất “sốc” với Điều 38 Thông tư số 28/2014/TT-BCA. Điều 38, quy định: Khi phát hiện thấy người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự hoặc trợ giúp viên pháp lý có hành vi cản trở, gây khó khăn cho hoạt động điều tra như cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, ngăn cản việc khai báo, tiết lộ bí mật, cung cấp tài liệu sai sự thật, khiếu nại, kiến nghị không có căn cứ hoặc có hành vi trái pháp luật khác thì điều tra viên tiến hành lập biên bản sự việc trên, có thể ghi âm, ghi hình hoặc tiến hành biện pháp khác nhằm thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi cản trở, gây khó khăn cho hoạt động điều tra của họ. Tùy theo mức độ vi phạm của người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự hoặc trợ giúp viên pháp lý, điều tra viên báo cáo thủ trưởng hoặc phó thủ trưởng cơ quan điều tra ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận người bào chữa, giấy chứng nhận người bảo vệ quyền lợi của đương sự hoặc đề xuất biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Quyền được bào chữa là một trong các quyền cơ bản được Hiến pháp quy định, quyền này được cụ thể hóa trong các văn bản pháp luật như Bộ luật tố tụng hình sự, Luật luật sư… Tuy nhiên, trên thực tế, so với các nước trên thế giới thì tỷ lệ bị can, bị cáo tại Việt Nam có luật sư tham gia bào chữa là rất ít. Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc giải quyết vụ án không khách quan, thậm chí oan sai, gây bức xúc dư luận… Chính vì vậy mà Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều biện pháp nhằm tăng cường vị trí và vai trò của người bào chữa trong tố tụng hình sự, tiến hành công cuộc cải cách tư pháp, thực hiện Nghị quyết TW4…

Có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ luật sư tham gia bào chữa trong vụ án hình sự rất thấp so với các quốc gia trên thế giới, trong đó có hai nguyên nhân đáng lưu ý là “tâm lý xã hội”, trong đó có cả tâm lý của người tiến hành tố tụng (đại khái như: Cần gì phải bào chữa? Không có luật sư thì chúng tôi làm sai à? Có oan đâu mà luật sư phải tham gia? Mời luật sư chẳng giải quyết được việc gì đâu….) và “ý thức của người tiến hành tố tụng” – gây khó khăn, cản trở luật sư trong quá trình hành nghề.

Mặc dù Bộ luật tố tụng hình sự sửa đổi và luật luật sư sửa đổi đã mở rộng quyền bào chữa cho luật sư và quyền được bào chữa cho bị can, người bị tạm giữ: Luật sư có thể tham gia tố tụng ngay từ thời điểm tạm giữ hoặc thời điểm có quyết định khởi tố vụ án… Tuy nhiên, quy định này cũng không mấy cải thiện được số lượng người bị tam giữ, bị can có luật sư bào chữa ngay từ đầu.

Trước đây, Thông tư số 70/2011/TT-BCA ngày 10/10/2011 của Bộ công an quy định: Khi thực hiện thủ tụ xin cấp giấy chứng nhận bào chữa, luật sư phải xuất trình “Giấy yêu cầu luật sư của người bị tạm giữ, bị can; giấy yêu cầu luật sư của người thân người bị tạm giữ, bị can (đối với trường hợp người bị tạm giữ, bị can đang bị tạm giam có giấy nhờ người thân liên hệ nhờ luật sư bào chữa)” – Trong khi họ đang bị cách ly, không thể tiếp xúc được với luật sư hay người thân…. Quy định này đã và đang khiến cho những người bị tam giữ, bị can đang bị tạm giam khó có thể thực hiện quyền được bào chữa của mình. Với quy định này đã làm mất quyền của người thân bị can trong việc nhờ luật sư bào chữa cho các bị can (người thân của họ). Quy định này chưa được gỡ bỏ thì Bộ công an lại “âm thầm” cho ra đời Thông tư số 28/2014/TT-BCA (thông tư này không lấy ý kiến của Liên đoàn luật sư Việt Nam) gây cản trở quá trình hành nghề của Luật sư. Với những từ ngữ chung chung tại Điều 38 của Thông tư này như đã nêu ở trên “xúi giục khai báo gian dối”, “ngăn cản việc khai báo”, “khiếu nại, kiến nghị không có căn cứ”, “hành vi…khác”…, nếu cộng với ý thức kém, kém cái tâm của người tiến hành tố tụng thì người bào chữa (luật sư) không thể hành nghề, tham gia tố tụng trong giai đoạn điều tra được. Chính vì vậy, những luật sư đã và đang bị làm khó và các luật sư hiểu về thực trạng tố tụng hình sự mới có phản ứng quyết liệt đến như vậy.

Nhà cháu thấy cái Liên doàn Luật sư này không thuộc luật. Vứt. Bộ Công an k việc gì phải sửa lại Thông tư cả vì ngay nội tại cái điều khoản trong Thông tư mà có chữ "khác" đó nó đã vô hiệu chính nó rồi. Thông tư thì không được dùng từ "khác". Luật, Nghị định có thể dùng từ "khác" theo hướng giao cơ quan ban hành cấp dưới quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Chứ nếu Thông tư mà để ngỏ như thế thì không nhẽ Công văn sẽ thực hiện nhiệm vụ cụ thể hoá quy định trong Thông tư? Nếu cơ quan điều tra vin vào từ "khác" thì cơ quan điều tra phải dựa vào quy định cụ thể "khác" là gồm những gì? Nếu cơ quan điều tra vin vào từ khác mà làm khó luật sư thì trách trước hết là ở luật sư đã không "cứng" để đề nghị cho biết "khác" gồm những gì. Nên tóm lại quy định đó chả được cụ thể cũng tức là không có ai đc phép suy diễn theo ý riêng. Thế nhé.

Pháp luật Việt Nam không có gì là không thể "có";

Văn bản quy định và văn bản áp dụng pháp luật chồng chéo, vô hiệu hóa lẫn nhau..

Potay

"do điều kiện khách quan hội trường Viện Hàn lâm đã sử dụng vào công việc đột xuất nên không nên Đoàn luật sư không có hội trường".

Không hiều như vậy mà gọi là "khách quan" được hay không? Vì đã đăng ký trườc mà vẫn bị "xù"

Tin mới:

QUYẾT ĐỊNH số 4740/QĐ-BCA ngày 17/8/2014
Về việc đính chính Thông tư số 28/2014/TT-BCA ngày 07/7/2014 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về công tác điều tra hình sự trong Công an nhân dân sửa đổi Điều 38 như sau:
"4. Tại Điều 38:
- Tên điều: thay cụm từ “việc xử lý vi phạm đối với” bằng cụm từ “trường hợp phát hiện hành vi vi phạm của”.
- Khoản 1: bỏ các cụm từ “cản trở, gây khó khăn cho hoạt động điều tra như:”, “ngăn cản việc khai báo, tiết lộ bí mật”, “có thể ghi âm, ghi hình hoặc tiến hành các biện pháp khác nhằm thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi cản trở, gây khó khăn cho hoạt động điều tra của họ”. Thay cụm từ “kiến nghị không có căn cứ hoặc có hành vi trái pháp luật khác” bằng cụm từ “tố cáo, khiếu kiện trái pháp luật hoặc tiết lộ bí mật điều tra”. Cụ thể, khoản 1 Điều 38 sau khi đính chính, được thể hiện lại như sau:
"1. Khi phát hiện thấy người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự hoặc trợ giúp viên pháp lý có hành vi cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật, khiếu nại, tố cáo, khiếu kiện trái pháp luật hoặc tiết lộ bí mật điều tra thì Điều tra viên tiến hành lập biên bản sự việc trên."
Như vậy là Bộ Công an đã tiếp thu ý kiến của Liên đoàn Luật sư VN và của các Đoàn Luật sư các tỉnh để sửa đổi Điều 38 - Thông tư 28/TT-BCA theo hướng quy định như Bộ luật tố tụng hình sự.