Tại Điều 1 của Pháp lệnh 08/2008/PL-UBTVQH12 (sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh dân số năm 2003) có quy định về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện cuộc vận động dân số và kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản: “Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”
Theo đó, công dân phải đảm bảo tuân thủ quy định sinh từ một đến hai con trừ trường hợp đặc biệt (Những trường hợp đặc biệt tham khảo quy định tại Điều 2 của Nghị định 20/2010/NĐ-CP như: cặp vợ chồng sinh con thứ ba, nếu cả hai hoặc một trong hai người thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người hoặc thuộc dân tộc có nguy cơ suy giảm số dân (tỷ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết) theo công bố chính thức của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Cặp vợ chồng sinh con lần thứ nhất mà sinh ba con trở lên; Cặp vợ chồng đã có một con đẻ, sinh lần thứ hai mà sinh hai con trở lên).
Hiện tại các quy định liên quan đến viên chức (trong đó có đối tượng giáo viên) chưa có quy định về việc cấm sinh con thứ ba. Tuy nhiên nếu cơ quan, đơn vị nơi làm việc của giáo viên có quy định về cấm sinh con thứ ba thì phải tuân thủ theo quy định đó.
Lưu ý: Nếu trường hợp giáo viên là Đảng viên mà sinh con thứ 3 thì sẽ bị xử phạt bằng hình thức khiển trách theo quy định tại Điều 27 Quy định 102-QĐ/TW:
“1- Đảng viên vi phạm một trong các trường hợp sau gây hậu quả ít nghiêm trọng hoặc vi phạm trong trường hợp sinh con thứ ba (trừ trường hợp pháp luật có quy định khác) thì kỷ luật bằng hình thức khiển trách:”
Và cũng lưu ý, do hiện nay Luật Dân số chưa được thông qua nên vẫn áp dụng các quy định nêu trên. Nhưng xu hướng tại các dự thảo của Luật Dân số thì có nhiều thay đổi trong thời gian tới, do đó cần phải kiểm tra đối chiếu lại để tránh lạc hậu.
