Giao dịch nhận thừa kế nhà ở không có Giấy chứng nhận cần phải có giấy tờ gì để chứng minh? Người nhận thừa kế nhà ở phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như thế nào?
Giao dịch nhận thừa kế nhà ở không có Giấy chứng nhận cần phải có giấy tờ gì để chứng minh?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 160 Luật Nhà ở 2023 thì giao dịch về nhà ở sau đây không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận gồm:
- Mua bán, thuê mua, thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai; bán nhà ở trong trường hợp giải thể, phá sản;
- Tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết;
- Mua bán, thuê mua nhà ở có sẵn của chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở trong các trường hợp sau đây: nhà ở thuộc tài sản công; nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà ở phục vụ tái định cư không thuộc tài sản công;
- Cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở;
- Nhận thừa kế nhà ở.
Theo đó, giao dịch nhận thừa kế nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận.
Tuy nhiên, theo khoản 7 Điều 8 Nghị định 95/2024/NĐ-CP, đối với trường hợp thừa kế nhà ở khi chưa có Giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở thì cần phải có giấy tờ chứng minh điều kiện nhà ở tham gia giao dịch. Cụ thể phải có giấy tờ sau:
- Nếu thừa kế nhà ở thuộc diện được tặng cho thì phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với nhà ở của bên tặng cho;
- Nếu thừa kế nhà ở thuộc diện mua, thuê mua thì phải có hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở hợp pháp kèm theo giấy tờ chứng minh về quyền sở hữu nhà ở hoặc chứng minh việc đầu tư xây dựng nhà ở của bên bán, bên cho thuê mua;
- Nếu thừa kế nhà ở thuộc diện đầu tư xây dựng mới thì phải có Giấy phép xây dựng đối với trường hợp phải có Giấy phép xây dựng và giấy tờ chứng minh về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai của bên để thừa kế;
- Nếu thừa kế nhà ở theo quyết định của Tòa án nhân dân thì phải có bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân;
- Các giấy tờ chứng minh khác theo pháp luật về thừa kế.
Như vậy, đối với giao dịch nhận thừa kế nhà ở không có Giấy chứng nhận vẫn được để thừa kế nhưng cần phải có các giấy tờ chứng minh điều kiện nhà ở tham gia giao dịch nêu trên.
Người nhận thừa kế nhà ở phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015 thì người nhận thừa kế nhà ở phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Cụ thể:
- Người nhận thừa kế nhà ở có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi giá trị nhà ở được thừa kế, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Trường hợp nhà ở chưa được chia cho nhiều người thừa kế thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi giá trị nhà ở được thừa kế.
- Trường hợp nhà ở đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Trường hợp người thừa kế nhà ở không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.
Tóm lại, theo quy định hiện hành thì nhà ở chưa có Giấy chứng nhận vẫn có thể để lại thừa kế, tuy nhiên cần phải có các giấy tờ chứng minh nhà ở đủ điều kiện để lại thừa kế theo từng trường hợp cụ thể ở trên.
