Chào bạn,
Căn cứ Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định:
"Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
9. Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.
...
31. Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép."
Như vậy, chiếm đất là việc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép. Căn cứ Điều 13 Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai
"Điều 13. Lấn đất hoặc chiếm đất
...
4. Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất phi nông nghiệp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này mà thuộc địa giới hành chính của xã thì hình thức và mức xử phạt như sau:
a) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với diện tích dưới 0,02 héc ta;
...
6. Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất thuộc địa giới hành chính của phường, thị trấn thì mức xử phạt bằng 02 lần mức xử phạt đối với loại đất tương ứng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này và mức phạt tối đa không quá 500.000.000 đồng đối với cá nhân, không quá 1.000.000.000 đồng đối với tổ chức."
Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất phi nông nghiệp bị xử phạt như trên. Trường hợp người sử dụng đất kế bên chiếm đất của mình, chủ sử dụng đất có quyền trình báo đến cơ quan Ủy ban nhân dân các xã để được giải quyết theo quy định.
Trường hợp của bạn, do đất bạn mua từ chủ cũ, nếu chưa làm thủ tục đăng ký biến động để sang tên cho mình, nên để thuận tiện trong việc chứng minh người khác chiếm đất của mình, bạn có thể để chủ cũ làm giấy ủy quyền cho bạn thay mặt chủ đất làm việc với cơ quan quản lý nhà nước về đất đai để tố cáo hành vi này. Về vấn đề người sử dụng đất kế bên bắt bạn đền bù do xây dựng nhà cũng không có cơ sở.
Thông tin trao đổi cùng bạn!