Khi nhắc đến tiền bạc, ông cha ta có một câu “Đồng tiền đi liền khúc ruột”. Vậy câu tục ngữ này có ý nghĩa gì? Trường hợp những cá nhân phạm tội rửa tiền thì bị truy cứu TNHS như thế nào?
Ý nghĩa câu tục ngữ "Đồng tiền đi liền khúc ruột"
Đồng tiền vốn là “đơn vị tiền tệ nhỏ nhất ở Việt Nam” thời phong kiến. Thời xưa, tiền kim loại được đúc bằng đồng bởi chúng dễ gia công, bền và có tính thẩm mỹ cao. Mặc dù, bạc hay kẽm cũng được dùng để đúc tiền, nhưng đồng vẫn là chất liệu phổ biến và tiện lợi. Dù vào thời phong kiến xa xưa hay trong xã hội hiện đại, đồng tiền luôn đóng một vai trò quan trọng. Nó được xem là vật trung gian trong trao đổi hàng hóa, dịch vụ nói chung.
Trong cuốn Từ điển Tục ngữ Việt của Nguyễn Đức Chung có viết: “Đồng tiền vốn gắn liền với khúc ruột của từng người”, nên khi tiền của bị hao mòn ai cũng cảm thấy xót xa.
Còn tác giả Việt Chương thì đưa ra những lời giải thích chi tiết hơn, ông cho rằng đồng tiền không phải tự nhiên mà có, chính là do mồ hôi nước mắt công sức của mình tạo ra. Vì vậy mới có chuyện “Đồng tiền liền khúc ruột”. Tiền của như vậy là do một phần thân xác hao hụt ra mới có, cho nên tiền mất là ruột đau xót biết chừng nào”.
Như vậy, câu tục ngữ "đồng tiền đi liền khúc ruột" hàm chỉ rất rõ ràng về nhận thức của con người về giá trị của đồng tiền. Thậm chí, nhiều người còn ví “tiền” như một phần cơ thể, chi tiêu không đúng, không hợp lý thì tiếc, khi hao hụt, mất mát thì đau xót như bị đâm vào ruột gan. Chính vì “đồng tiền” được ông cha ta gắn liền với “khúc ruột” nên mới thấy “tiền” dù là của ai cũng đều phải biết quý trọng và tôn trọng.
Bài học từ câu tục ngữ “Đồng tiền đi liền khúc ruột”
Ngạn ngữ phương Tây có câu: “Tiền không mua được hạnh phúc nhưng không thể hạnh phúc nếu thiếu tiền”. Đồng tiền vốn là vật thiết thân với mỗi người, gắn bó như “liền khúc ruột” là một bộ phận rất quan trọng trong cơ thể con người. Làm ra được đồng tiền không phải dễ dàng, con người phải đổ mồ hôi, nước mắt mới làm ra được những đồng tiền chân chính. Do đó, phải biết trân quý giá trị đồng tiền, không tiêu xài hoang phí mà phải chi tiêu vào những mục đích đúng đắng nhất.
Bên cạnh đó, chúng ta nhận đồng tiền của người khác gửi trao (tiền từ thiện, tiền cho vay, tiền hỗ trợ…) thì phải trân trọng và giữ gìn. Bên cạnh đó, phải biết sử dụng sao cho hiệu quả thiết thực. Khi một người đứng ra đại diện nhận tiền bạc, vật chất từ nhiều người khác để giúp đỡ những người nghèo khó, trong cơn thất cơ lỡ vận thì hãy ứng xử sao cho phải phép, kịp thời, công tâm, công bằng và nhân văn.
Như vậy, giá trị đồng tiền là rất quý báo do con người phải lao động vất vả mới có được. Đối với những người chọn con đường bất chính để kiếm tiền và muốn chuyển những đồng tiền đó trở nên hợp pháp - Tội rửa tiền thì phải chịu trách nhiệm hình sự như thế nào?
Cá nhân phạm tội rửa tiền bị truy cứu TNHS như thế nào?
Căn cứ Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 122 Điều 1 Luật số: 12/2017/QH14) quy định về trách nhiệm hình sự đối với tội rửa tiền như sau:
- Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
+ Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào giao dịch tài chính, ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có.
+ Sử dụng tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác.
+ Che giấu thông tin về nguồn gốc, bản chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó.
+ Thực hiện một trong các hành vi nêu trên đối với tiền, tài sản biết là có được từ việc chuyển dịch, chuyển nhượng, chuyển đổi tiền, tài sản do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
+ Có tổ chức.
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn.
+ Phạm tội 02 lần trở lên.
+ Có tính chất chuyên nghiệp.
+ Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.
+ Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200 triệu đồng ng đến dưới 500 triệu đồng.
+ Thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng.
+ Tái phạm nguy hiểm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
+ Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500 triệu đồng trở lên.
+ Thu lợi bất chính 100 triệu đồng trở lên.
+ Gây ảnh hưởng xấu đến an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.
- Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy, tùy thuộc vào tính chất, mức độ hành vi và số tiền vi phạm mà người phạm tội rửa tiền có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tương ứng với các khung hình phạt khác nhau theo như quy định nêu trên.
Từ ý nghĩa của câu tục ngữ “Đồng tiền đi liền khúc ruột” chúng ta cần rút ra bài học là phải luôn biết quý trọng đồng tiền mồ hôi công sức con người vất vả làm nên. Tuy nhiên, đừng biến mình thành kẻ tham lam, cứ thấy đồng tiền là lóa mắt, không còn biết phân biệt đúng sai, phải trái, bất chấp sự công minh của pháp luật mà hãy sống sao để “Đói cho sạch, rách cho thơm” vì cái chân chính là nét đẹp nhân cách con người.
