Công dân tham gia NVQS có quyền và nghĩa vụ gì? Đi NVQS được về phép bao nhiêu ngày? Những ngày không thể giải quyết cho nghỉ phép thì xử lý như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
(1) Người tham gia nghĩa vụ quân sự có quyền và nghĩa vụ gì?
Căn cứ Điều 9 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định về quyền và nghĩa vụ của hạ sĩ quan, binh sĩ như sau:
Về quyền: Được Nhà nước bảo đảm chế độ, chính sách ưu đãi phù hợp với tính chất hoạt động của Quân đội nhân dân.
Về nghĩa vụ:
- Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Nhân dân, với Đảng và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao và thực hiện nghĩa vụ quốc tế.
- Bảo vệ tài sản và lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức; bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân; tham gia bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội theo quy định.
- Chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Điều lệnh, Điều lệ của Quân đội nhân dân.
- Học tập chính trị, quân sự, văn hóa, khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ; rèn luyện tính tổ chức, ý thức kỷ luật và thể lực; nâng cao bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chiến đấu.
Theo đó, hiện nay, công dân tham gia nghĩa vụ quân sự có những quyền và nghĩa vụ như đã nêu trên.
(2) Đi nghĩa vụ quân sự được về phép bao nhiêu ngày?
Căn cứ Điều 3 Nghị định 27/2016/NĐ-CP có quy định về chế độ nghỉ phép đối với hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ như sau:
- Đối với Hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ: Hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ từ tháng thứ 13 trở đi thì được nghỉ phép hàng năm với thời gian nghỉ phép là 10 ngày (không kể ngày đi và về) và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định.
- Đối với Hạ sĩ quan, binh sĩ là học viên các học viện, nhà trường trong, ngoài Quân đội: Có thời gian học từ 01 năm trở lên có thời gian nghỉ hè giữa 02 năm học thì thời gian nghỉ này được tính là thời gian nghỉ phép và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định.
- Trường hợp đặc biệt: Hạ sĩ quan, binh sĩ đã nghỉ phép năm theo chế độ nhưng thuộc vào các trường hợp dưới đây thì sẽ được nghỉ phép đặc biệt, cụ thể:
+ Gia đình gặp thiên tai, hỏa hoạn nặng.
+ Bố mẹ đẻ, bố mẹ vợ hoặc bố, mẹ chồng, người nuôi dưỡng hợp pháp, vợ/chồng, con đẻ, con nuôi hợp pháp từ trần, mất tích.
+ Hạ sĩ quan, binh sĩ lập được thành tích đặc biệt xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ.
Thời gian nghỉ phép đặc biệt nêu trên là không quá 05 ngày và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định.
(3) Những ngày không thể giải quyết cho nghỉ phép thì xử lý như thế nào?
Căn cứ Điều 3 Thông tư 95/2016/TT-BQP có quy định Hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ đủ điều kiện được nghỉ phép năm nhưng do yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu hoặc ở những nơi điều kiện đi lại khó khăn không thể giải quyết cho nghỉ phép thì sẽ được thanh toán chế độ nghỉ phép như sau:
- Mức tiền thanh toán cho 01 ngày không nghỉ phép bằng mức tiền ăn cơ bản 01 ngày của hạ sĩ quan, binh sĩ bộ binh theo quy định tại thời điểm không nghỉ phép. Số ngày được thanh toán cao nhất của mỗi hạ sĩ quan, binh sĩ là 10 ngày. Không được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường và thời gian được tính là ngày đi đường.
- Thủ trưởng cấp trung đoàn và tương đương trở lên chịu trách nhiệm xem xét, quyết định đối với các trường hợp được thanh toán chế độ nghỉ phép tại đơn vị.
Bên cạnh đó, Thông tư 95/2016/TT-BQP cũng nêu rõ, không giải quyết chế độ thanh toán bằng tiền đối với các trường hợp đủ điều kiện được nghỉ phép đặc biệt quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị định 27/2016/NĐ-CP.
Từ quy định nêu trên, có thể thấy, hiện nay, mức tiền thanh toán cho 01 ngày không nghỉ phép bằng mức tiền ăn cơ bản một ngày theo quy định tại thời điểm không nghỉ phép và số ngày được thanh toán cao nhất của mỗi hạ sĩ quan, binh sĩ là 10 ngày.
Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý, không được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường và thời gian được tính là ngày đi đường và không giải quyết chế độ thanh toán bằng tiền đối với các trường hợp đủ điều kiện được nghỉ phép đặc biệt.
