Thẻ CCCD gắn chíp hiện nay trở thành giấy tờ tùy thân rất quan trọng của công dân vì tích hợp nhiều thông tin. Tuy nhiên, không ít trường hợp người dân chủ quan để lộ hình ảnh CCCD và thông tin ra ngoài tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng thì người dân cần làm gì?
1. Hình ảnh và thông tin trên thẻ CCCD có thể làm gì?
- Thẻ CCCD là giấy tờ tùy thân của công dân Việt Nam có giá trị chứng minh về căn cước công dân của người được cấp thẻ để thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam.
- Thẻ CCCD được sử dụng thay cho việc sử dụng hộ chiếu trong trường hợp Việt Nam và nước ngoài ký kết điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế cho phép công dân nước ký kết được sử dụng thẻ CCCD thay cho việc sử dụng hộ chiếu trên lãnh thổ của nhau.
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền được yêu cầu công dân xuất trình thẻ CCCD để kiểm tra về căn cước và các thông tin quy định tại Điều 18 của Luật này; được sử dụng số định danh cá nhân trên thẻ CCCD để kiểm tra thông tin của người được cấp thẻ trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cơ sở dữ liệu chuyên ngành theo quy định của pháp luật.
Khi công dân xuất trình thẻ CCCD theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đó không được yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều này.
- Nhà nước bảo hộ quyền, lợi ích chính đáng của người được cấp thẻ CCCD theo quy định của pháp luật.
2. Những thông tin nào người dân cần tránh để lộ?
- Số thẻ CCCD thì số thẻ này được xem là mã định danh cá nhân gắn liền với công dân từ khi sinh ra cho đến khi mất đi, không thay đổi, không có sự trùng lặp với bất cứ ai.
- Thông tin nhân thân cơ bản của mỗi cá nhân: Ảnh chân dung, họ, chữ đệm và tên khai sinh, ngày, tháng, năm sinh, giới tính, quốc tịch, quê quán, nơi thường trú; ngày, tháng, năm hết hạn.
- Ngoài ra, mặt sau thẻ có bộ phận lưu trữ thông tin được mã hóa; vân tay, đặc điểm nhân dạng của người được cấp thẻ; ngày, tháng, năm cấp thẻ; họ, chữ đệm và tên, chức danh, chữ ký của người cấp thẻ và dấu có hình Quốc huy của cơ quan cấp thẻ.
- Ngoài ra còn có mã QR, đây là thông tin ít người quan tâm và rất dễ bị lộ hoặc chủ quan do chỉ có cơ quan có thẩm quyền mới có thể truy cập. Khi truy cập mã QR thì công dân có thể kiểm tra được những thông tin cơ bản đã nêu như trên, ngoài ra còn có các thông tin từ CMND cũ và các thông tin như BHXH, BHYT, thẻ ngân hàng, số điện thoại,...
3. Để lộ hình ảnh CCCD và thông tin có thể đối mặt những rủi ro gì?
Thứ nhất bị lấy hình ảnh CCCD và thông tin cá nhân để vay tiền online qua app:
- Cách thức vi phạm: Với hình thức vay vốn đơn giản thì các website, app vay tiền online chỉ cần hình ảnh 2 mặt trên thẻ CCCD của người vay là đã cho phép giải ngân ngay lập tức. Vì thế mà các đối tượng xấu đã sử dụng hình ảnh, thông tin đánh cắp có được rất dễ thực hiện hành vi vi phạm.
- Hậu quả: Với số tiền vay lớn mà lãi suất lại cao, đến hạn trả nợ sẽ bị gọi điện đòi nợ, bị các chủ nợ đăng hình lên trên mạng xã hội để bôi xấu, xúc phạm danh dự, thậm chí tìm đến địa chỉ trên thẻ CCCD để đòi nợ và bằng nhiều hình thức khác.
- Cách xử lý: Nếu để lộ ra ngoài thì người dân cần thu hồi lại hình ảnh CCCD để tránh bị lan rộng ra nữa, sau đó thu thập chứng cứ bằng hình ảnh, tin nhắn, điện thoại, thông tin của người vi phạm. Sau đó thông báo và gửi bằng chứng cho cơ quan công an xử lý.
Thứ hai bị lấy hình ảnh CCCD và thông tin cá nhân để mở tài khoản ngân hàng:
- Cách thức vi phạm: Các đối tượng xấu có thể đăng ký tài khoản ngân hàng online rồi gửi về địa chỉ cụ thể cho người đăng ký. Lợi dụng hình ảnh CCCD và thông tin cá nhân có được và không phải đến ngân hàng để chứng minh để có được tài khoản ngân hàng.
- Hậu quả: Các đối tượng xấu sẽ sử dụng tài khoản ngân hàng để vay tín dụng trả sau và sẽ để lại cho chủ thẻ CCCD một khoản nợ lớn và các vấn đề khác phát sinh liên quan đến ngân hàng.
- Các xử lý: Đối với trường hợp này công dân bị lộ thông tin cần thông báo lại với bên ngân hàng để hỗ trợ hoặc báo đến cơ quan có thẩm quyền.
