Ở Việt Nam nhiều gia đình thường dành một phần đất để làm mồ mả chôn cất người thân đã mất trong gia đình. Đây là đất không dùng để ở mà chỉ dành cho việc chôn cất, thờ cúng. Vậy đất này có được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất QSDĐ)?
1. Đất mồ mả là gì?
Đất mồ, mả được quy định tại Điều 162 Luật Đất đai 2013 quy định rõ đất làm nghĩa trang, nghĩa địa như sau:
- Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa phải quy hoạch thành khu tập trung, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, xa khu dân cư, thuận tiện cho việc chôn cất, thăm viếng, hợp vệ sinh, bảo đảm môi trường và tiết kiệm đất.
- UBND cấp tỉnh quy định mức đất và chế độ quản lý việc xây dựng phần mộ, tượng đài, bia tưởng niệm trong nghĩa trang, nghĩa địa bảo đảm tiết kiệm và có chính sách khuyến khích việc an táng không sử dụng đất.
- Nghiêm cấm việc lập nghĩa trang, nghĩa địa trái với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
2. Nghĩa vụ của người sử dụng đất mồ, mả
Căn cứ Điều 170 Luật Đất đai 2013 quy định nghĩa vụ chung của người sử dụng đất thực hiện như sau:
- Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Thực hiện kê khai đăng ký đất đai; làm đầy đủ thủ tục khi chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
- Thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
- Thực hiện các biện pháp bảo vệ đất.
- Tuân theo các quy định về bảo vệ môi trường, không làm tổn hại đến lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất có liên quan.
- Tuân theo các quy định của pháp luật về việc tìm thấy vật trong lòng đất.
- Giao lại đất khi Nhà nước có quyết định thu hồi đất, khi hết thời hạn sử dụng đất mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền gia hạn sử dụng.
3. Có được tự ý xây dựng mồ, mả trên đất thổ cư?
Hiện nay, ở những vùng nông thôn Việt Nam có nhiều hiện trạng này tuy nhiên theo Điều 63 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định việc bảo vệ môi trường trong mai táng, hỏa táng như sau:
- Khu mai táng, hỏa táng phải phù hợp với quy hoạch; có vị trí, khoảng cách đáp ứng yêu cầu về vệ sinh môi trường, cảnh quan khu dân cư, không gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh.
Chính phủ quy định việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng phù hợp đặc điểm phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo.
- Việc quàn, ướp, di chuyển, chôn cất thi thể, hài cốt phải bảo đảm yêu cầu về vệ sinh môi trường.
- Tổ chức, cá nhân hoạt động dịch vụ mai táng, hỏa táng phải chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
- Nhà nước khuyến khích việc hỏa táng, mai táng hợp vệ sinh, trong khu nghĩa trang theo quy hoạch; xóa bỏ hủ tục trong mai táng, hỏa táng gây ô nhiễm môi trường.
- Bộ trưởng Bộ Y tế quy định việc mai táng, hỏa táng người chết do dịch bệnh nguy hiểm.
Như vậy, việc xây dựng mồ, mả phải thực hiện theo kế hoạch của địa phương thường được xây dựng xa khu dân cư, sinh sống của người dân vì thế để tự ý xây dựng tại nhà sẽ vi phạm quy định trên, trừ khi đã được cấp phép thì sẽ được cấp sổ đỏ cho đất mồ, mả.
