Cúng sao, giải hạn có phải mê tín dị đoan và có bị xử phạt?

Mỗi dịp đầu năm mới, có biết bao phong tục, tập quán, lễ hội truyền thống diễn ra trên mọi miền đất nước. Trong đó, cũng xuất hiện nhiều hoạt động như cúng sao, giải hạn. Vậy hành vi cúng sao, giải hạn có phải mê tín dị đoan và có bị xử phạt hay không?

Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

Theo Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016, tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.

Trong đó, hoạt động tín ngưỡng được hiểu là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; tưởng niệm và tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.

Từ khái niệm nêu trên, rõ ràng cúng sao, giải hạn không được coi là hoạt động tín ngưỡng.

Hành vi cúng sao, giải hạn xuất phát từ việc đặt niềm tin vào quẻ bói đầu năm. Theo đó, người dân thường xem năm nay có bị sao xấu nào chiếu mạng hoặc có mắc phải tam tai hay không, ... từ đây bày ra cúng sao, giải hạn.

Thực sự, quan niệm trên là mê tín dị đoan, không đúng với giáo lý đạo Phật và hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Đặt niềm tin mù quáng, người xem không chỉ tốn kém thời gian, tiền bạc, mà còn rơi vào trạng thái tâm lý bất ổn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hằng ngày.

Hiện hành, hành vi cúng sao, giải hạn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Khoản 19 Điều 2 Nghị định 28/2017/NĐ-CP. Cụ thể: sẽ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi:

- Thắp hương hoặc đốt vàng mã không đúng quy định của Ban tổ chức lễ hội, Ban quản lý di tích;

- Ném, thả tiền xuống giếng, ao hồ;

- Nói tục, xúc phạm tâm linh gây ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm;

- Xả rác bừa bãi làm mất vệ sinh môi trường trong khu vực lễ hội, di tích.

Ngoài ra, theo điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định 158/2013/NĐ-CP, phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi: lợi dụng hoạt động lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự khác để trục lợi.

Trên đây chỉ là quan điểm cá nhân đối với hành vi cúng sao, giải hạn.

Có mê tín dị đoan hay không còn phụ thuộc vào cách nhìn nhận ở mỗi người. Có người có thể cho đó là mê tín nhưng người khác có thể là không. Vấn đề tâm linh thì không ai có thể nói là mình đúng được. Tuy nhiên việc tin vào một điều tâm linh nào đó nếu không gây ảnh hưởng gì đến ai, đến các quan hệ xã hội mà pháp luật bảo vệ thì pháp luật cũng không thể nào bắt tội được.

Việc cúng sao giải hạn xuất hiện hầu hết cả các chùa chiền ở Việt Nam, đó gần như là nhu cầu của người dân, và tác động từ lời giải của phía nhà chùa. Tất nhiên các lý gải này là có căn cứ học thức phật giáo, nhưng việc lạm dụng để lấy tiền của phật tử cũng không phải là ít, có người gửi ở chùa cũng giải hạn cả năm với số tiền leen đến 5 10 triệu đồng tùy theo nhu cầu và khả năng của người đến cúng. Và tất nhiên các hoạt động này hiện nay đều không bị phạt

Cúng  viếng nhiều lúc  tạo điều kiện cho những kẻ lừa đảo lợi dụng lòng tin của người khác chiếm đoạt tài sản. Quy định, quản lý việc này tốt thì cũng ngăn chặn các hiện thượng xấu của xã hội. Nhân dân chúng ta thờ cúng tổ tiên chứ không mê tín dị đoan.

Tất nhiên, hiện nay có nhiều văn hóa từ các vungf miền khác nhau. Tuy nhien, cần phân biệt được những văn hóa nào nên có giá trị và phát huy và ngược lại những nét văn hóa nào cần thay thế và loại bỏ nếu không phù hợp. Trên cơ sở đó cẫn xem xét ý kiến cộng đồng địa phương nhiều hơn.

Cảm ơn về thông tin hữu ích bạn cung cấp đến cho mọi người trong cộng đồng dân luật.

Theo quan điểm của mình thì thờ cúng theo phong tục không có gì phạm pháp cả, chỉ những hành động vượt quá gây ảnh hưởng đến vệ sinh chung, trật tự công cộng thì sẽ theo quy định mà xử phạt.

Chúc bạn có nhiều bài viết hay hơn

Quy định rất rõ ràng nhưng thực tế xử phạt rất khó, vì đây là lòng tin vào tín ngưỡng của nhân dân, do đó, dù có bị phạt thì họ cũng bất chấp cho lòng tin đó. Cơ quan chính quyền nên có những buổi tuyên truyền vào những dịp Lễ Tết để người dân hiểu rõ pháp luật.

Hiện nay rất cần sự vạch trần những thủ đoạn lừa bịp, “buôn thần bán thánh” để mọi người phân biệt đâu là tôn giáo, tín ngưỡng, đâu là mê tín dị đoan, từ đó thấy được đâu là sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng chân chính, đâu là lợi dụng tôn giáo, tín ngưỡng để hoạt động mê tín dị đoan.

Đối với bản thân mình thì việc cúng sao giải hạn đặt niềm tin quá nhiều vào quẻ bói đầu năm không nên. Nhiều người tin quá mức dẫn tới tốn tiền bạc. Mọi người cần căn nhắc về việc cúng sao giải hạn. Xin chia sẽ bài viết của tác giả.

Theo quan điểm của mình về vấn đề này thì cúng sao, giải hạn vừa là một nét văn hóa, tín ngưỡng, nơi mà con người gửi gắm niềm tin tâm linh của mình vào đó nếu chúng ta hiểu và thực hiện nó theo hướng tích cực và ở mức độ vừa phải. Vì ta có thể thấy rằng cúng sao, giải hạn là một nét truyền thống của những người theo Phật Giáo, hàng năm vào ngày đầu năm hay ngày rằm họ thường cúng sao với mong muốn có một năm bình an, suôn sẻ. Lễ cúng sao thì có thể có từ đơn giản như là gửi lại thông tin lên chùa nhờ các sư thầy cúng cho, hay là đúng ngày đúng giờ bày một mâm lễ tự cúng ở nhà với lễ vật là mấy bó hoa, đĩa xôi, con gà hay phức tạp như đối với những người làm ăn, kinh doanh buôn bán thì họ làm mâm lễ khá thịnh soạn gồm heo quay, gà quay, nhan đèn, vàng mã...tùy theo nhu cầu của người cúng. Nếu ở một mức độ vừa phải thì có thể xem việc cúng sao, giải hạn là một phong tục lâu đời ở nước ta, một niềm tin tâm linh để người ta dựa vào đó mà làm những việc tốt mong nhận được phúc báo. Tuy nhiên, cúng sao, giải hạn vừa có thể trở thành mê tín dị đoan nếu người ta lợi dụng niềm tin này một cách quá đáng để trục lợi cho bản thân như dùng việc cúng sao để đòi tiền cúng sao, hay đe dọa người khác nếu không cúng thì sẽ gặp tai nạn hay những điều không may mắn để bắt ép người khác phải cúng sao giải hạn thì lúc này việc cúng sao giải hạn sẽ không còn đúng với bản chất ban đầu nữa. Do đó, trường hợp này có thể xem là mê tín dị đoan và cần bị xử phạt.

Chào bạn, cám ơn vì bài viết hữu ích của bạn nhé. Đây được xem là một quan điểm cá nhân. Tuy nhiên, đối với quan điểm của mình, nếu những hành vi đấy vi phạm thì tại sao hiện nay có rất nhiều cơ sở thờ cúng vẫn có những hoạt động đấy và diễn ra công khai bình thường. Mình nghĩ đây là một nét văn hoá, thể hiện niềm tin tín ngưỡng nên ai không tin thì thôi, ai tin thì sẽ sùng bái.