Người lao động (NLĐ) ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) với Công ty A đồng thời ký hợp đồng cung cấp dịch vụ (HĐDV) cho công ty B. Ở Công ty A, NLĐ đã tham gia BHXH đầy đủ. Vậy Công ty B có phải phải trả khoản tiền tương đương với tiền đóng BHXH cho NLĐ không?
(1) Công ty B có phải đóng BHXH cho NLĐ trong trường hợp trên?
NLĐ trong trường hợp này đã tham gia ký 2 hợp đồng là hợp đồng lao động với công ty A và hợp đồng cung cấp dịch vụ với công ty B. Đây là hai loại hợp đồng khác nhau về nội dung và tính chất, cụ thể:
Hợp đồng lao động: là sự thỏa thuận giữa NLĐ và NSDLĐ về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động (khoản 1 Điều 13 Bộ luật Lao động 2019).
Hợp đồng dịch vụ: là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ (Điều 513 Bộ luật Dân sự 2015).
Tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
- Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
- Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Căn cứ theo các quy định trên, NLĐ đã ký HĐLĐ với Công ty A, người làm việc theo HĐLĐ là đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc nên Công ty A đóng tiền BHXH cho NLĐ là đúng với quy định pháp luật.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 42 Quyết định 595/QĐ-BHXH, NLĐ đồng thời có từ 02 HĐLĐ trở lên với nhiều đơn vị khác nhau thì đóng BHXH, BHTN theo HĐLĐ giao kết đầu tiên, đóng BHYT theo HĐLĐ có mức tiền lương cao nhất, đóng BHTNLĐ, BNN theo từng HĐLĐ
→ Công ty B ký với NLĐ là HĐDV, không phải HĐLĐ nên đối với Công ty B thì NLĐ không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc, do đó, Công ty B không có nghĩa vụ phải đóng BHXH bắt buộc khi ký HĐDV với NLĐ.
(2) Công ty B có phải trả thêm một khoản tiền cùng lúc với kỳ trả lương cho NLĐ không?
Tại khoản 3 Điều 168 Bộ Luật Lao động 2019 có quy định như sau:
“3. Đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.”
Tuy nhiên, trong trường hợp này, NLĐ ký với Công ty B là HĐDV không phải là HĐLĐ.
Mối quan hệ giữa NLĐ đối với Công ty B là bên cung cấp dịch vụ chứ không phải là NLĐ của Công ty B. Ngược lại, Công ty B cũng không phải là NSDLĐ đối với NLĐ trong trường hợp này mà chỉ là bên sử dụng dịch vụ do NLĐ cung cấp.
Như vậy, NLĐ ký HĐDV sẽ không được hưởng các quyền lợi cơ bản của NLĐ như mức lương tối thiểu, thời giờ làm việc - nghỉ ngơi, lương khi làm thêm giờ, quyền gia nhập Công đoàn,...
→ Tổng hợp các điều trên lại, có thể khẳng định, Công ty B không có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo khoản 3 Điều 168 Bộ Luật Lao động 2019 khi ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với NLĐ.
