Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Cùng tìm hiểu một số quy định cơ bản về Luật này qua bài viết dưới đây nhé!
(1) Công nghiệp quốc phòng, an ninh là gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024, công nghiệp quốc phòng, an ninh được định nghĩa là bộ phận quan trọng, ngành đặc thù của công nghiệp quốc gia, thành phần cơ bản của thực lực, tiềm lực quốc phòng, an ninh; có nhiệm vụ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất, sửa chữa, cải hoán, cải tiến, hiện đại hóa, tăng hạn sử dụng vũ khí trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ, vật tư kỹ thuật và các sản phẩm, dịch vụ khác phục vụ quốc phòng, an ninh; góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đó, công nghiệp quốc phòng, an ninh bao gồm hai thành phần với những nhiệm vụ khác nhau, bao gồm: công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh.
Theo khoản 1 Điều 4 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024, công nghiệp quốc phòng có các nhiệm vụ như sau:
- Thực hiện sản xuất quốc phòng;
- Bảo đảm vũ khí trang bị kỹ thuật cho lực lượng vũ trang nhân dân, cơ yếu và các lực lượng thực thi pháp luật khác;
- Cất trữ vật tư kỹ thuật cho công nghiệp quốc phòng, động viên công nghiệp;
- Đào tạo nhân lực phục vụ công nghiệp quốc phòng;
- Hợp tác quốc tế về công nghiệp quốc phòng;
- Tham gia phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước;
- Thực hiện nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Cùng với đó, khoản 2 Điều 4 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024 quy định công nghiệp an ninh thực hiện các nhiệm vụ sau đây:
- Thực hiện sản xuất an ninh;
- Bảo đảm phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng Công an nhân dân, cơ yếu và các lực lượng thực thi pháp luật khác;
- Cất trữ vật tư kỹ thuật cho công nghiệp an ninh;
- Đào tạo nhân lực phục vụ công nghiệp an ninh;
- Hợp tác quốc tế về công nghiệp an ninh;
- Tham gia phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước;
- Thực hiện nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Tổng kết lại, công nghiệp quốc phòng, an ninh là bộ phận quan trọng của công nghiệp quốc gia, có nhiệm vụ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất, và hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật phục vụ quốc phòng và an ninh, đồng thời góp phần vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế - xã hội.
Ngành này bao gồm hai thành phần chính là công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh, cả hai thành phần đều thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.
(2) Động viên công nghiệp là gì?
Theo giải thích tại khoản 2 Điều 2 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024, động viên công nghiệp là một nhiệm vụ của động viên quốc phòng, huy động một phần hoặc toàn bộ năng lực của doanh nghiệp ngoài lực lượng vũ trang thuộc mọi thành phần kinh tế để sản xuất, sửa chữa, cải hoán, cải tiến, hiện đại hóa, tăng hạn sử dụng vũ khí trang bị kỹ thuật cho Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ; nghiên cứu, sản xuất vật tư kỹ thuật phục vụ quốc phòng.
Động viên công nghiệp được chuẩn bị và thực hiện từ thời bình, thực hành động viên khi có lệnh động viên cục bộ hoặc tổng động viên và trong tình trạng chiến tranh.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 4 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024, động viên công nghiệp là một nhiệm vụ của động viên quốc phòng, bao gồm các hoạt động sau đây:
- Khảo sát, lựa chọn, đăng ký, quản lý, theo dõi năng lực doanh nghiệp đủ điều kiện động viên công nghiệp;
- Đánh giá khả năng bảo đảm vũ khí trang bị kỹ thuật của cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt và bảo đảm từ các nguồn khác để xác định nhu cầu động viên công nghiệp;
- Xây dựng kế hoạch động viên công nghiệp;
- Giao nhiệm vụ, chỉ tiêu động viên công nghiệp; giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu để sản xuất sản phẩm động viên công nghiệp;
- Hoàn chỉnh, quản lý, duy trì năng lực dây chuyền động viên công nghiệp;
- Sản xuất sản phẩm động viên công nghiệp;
- Diễn tập động viên công nghiệp;
-Thực hành động viên công nghiệp.
Như vậy, động viên công nghiệp là một nhiệm vụ quan trọng trong việc huy động năng lực của doanh nghiệp ngoài lực lượng vũ trang nhằm phục vụ cho quốc phòng. Nó không chỉ bao gồm việc sản xuất và hiện đại hóa vũ khí mà còn liên quan đến nghiên cứu và sản xuất vật tư kỹ thuật.
Động viên công nghiệp được chuẩn bị từ thời bình và thực hiện khi có lệnh động viên hoặc trong tình trạng chiến tranh. Các hoạt động cụ thể trong động viên công nghiệp nhằm đảm bảo sự sẵn sàng và hiệu quả trong việc đáp ứng nhu cầu quốc phòng của đất nước.
(3) Nguyên tắc xây dựng và phát triển của công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp
Theo quy định tại Điều 5 Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024, việc xây dựng và phát triển của công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp phải được thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý thống nhất của Nhà nước.
- Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
- Tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó nội lực là yếu tố quyết định.
- Phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; bảo đảm vũ khí trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân trong mọi tình huống.
- Cơ cấu tổ chức bảo đảm tinh, gọn, mạnh, hiệu quả, hoạt động đồng bộ, thống nhất, phù hợp với đặc thù lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
- Gắn kết chặt chẽ và phát huy tối đa năng lực của công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh; bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tránh trùng lặp trong đầu tư xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh.
- Động viên công nghiệp được chuẩn bị và thực hiện từ thời bình; bảo đảm chủ động, kịp thời, đầy đủ, đáp ứng nhu cầu khi có lệnh động viên cục bộ hoặc tổng động viên và trong tình trạng chiến tranh. Động viên công nghiệp được tiến hành trên cơ sở năng lực của doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn đóng vai trò chủ đạo. Xây dựng mạng lưới cơ sở công nghiệp động viên rộng khắp, đa dạng về sản phẩm, gắn kết chặt chẽ với hệ thống cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt.
Có thể thấy, các nguyên tắc được đặt ra nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của tự lực, hiện đại hóa, và hội nhập quốc tế, đồng thời khuyến khích phát huy sức mạnh tổng hợp để bảo đảm sự sẵn sàng của lực lượng vũ trang.
Những quy định này không chỉ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh mà còn góp phần nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và bảo vệ tổ quốc trong mọi tình huống.
Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.
