Mới đây, Bộ Quốc phòng đã có Công văn trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên về yêu cầu các công dân đỗ các trường phải đi nghĩa vụ quân sự trước, đi học sau.
(1) Công dân đỗ đại học phải đi NVQS trước, đi học sau
Cụ thể, ngày 02/8/2024, Ban Dân nguyện đã chuyển đến Bộ Quốc phòng Công văn 655/BDN về kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên với nội dung như sau:
“Đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội bổ sung trong Luật Nghĩa vụ quân sự yêu cầu công dân trong độ tuổi nhập ngũ khi thi đỗ vào các trường được bảo lưu kết quả nhưng phải chấp hành tham gia nghĩa vụ quân sự xong sau đó về tiếp tục theo học.”
Theo đó, ngày 17/9/2024, Bộ Quốc phòng đã có Công văn trả lời kiến nghị nêu trên như sau:
Cụ thể, Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 hiện hành cùng các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn thi hành được ban hành đã tạo hành lang pháp lý, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về nghĩa vụ quân sự. Sau hơn 08 năm thực hiện đã góp phần quan trọng đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của địa phương, đơn vị, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.
Theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định như sau:
“Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo”
Theo đó, công dân nếu thuộc trường hợp nêu trên thì được tạm hoãn gọi nhập ngũ. Mặt khác, để bảo đảm công bằng xã hội, độ tuổi phục vụ tại ngũ của các công dân thuộc diện tạm hoãn này cũng được kéo dài hơn để những công dân này có cơ hội được thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng với Tổ quốc. Chính vì thế, tại Điều 30 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 có quy định công dân đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Trường hợp công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
Bên cạnh đó, tại điểm b khoản 3 Điều 50 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 cũng có nêu rõ, trước khi nhập ngũ đang học tập hoặc có giấy gọi vào học tập tại các trường thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học thì công dân được bảo lưu kết quả, được tiếp nhận vào học ở các trường đó.
Như vậy, những quy định trên của Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 đã góp phần bảo đảm công bằng trong thực hiện NVQS vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng về quyền và lợi ích hợp pháp của công dân được học tập, làm việc theo quy định của pháp luật. Đồng thời, cũng tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cần thiết cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vừa bảo đảm đủ số lượng, chất lượng nguồn công dân nhập ngũ.
Theo kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên, yêu cầu tất cả công dân trong độ tuổi nhập ngũ khi thi đỗ vào các trường được bảo lưu kết quả nhưng phải chấp hành tham gia NVQS xong sau đó khi về sẽ tiếp tục theo học trong giai đoạn hiện nay cần được nghiên cứu một cách tổng thể, đầy đủ và thấu đáo.
Bộ Quốc phòng sẽ tiếp tục nghiên cứu tổng thể, đánh giá đầy đủ các chính sách và tác động liên quan, báo cáo, đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 vào thời điểm phù hợp khi có đầy đủ cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn, bảo đảm khoa học, khả thi để pháp luật nghĩa vụ quân sự được thực hiện hiệu quả, thiết thực và nghiêm minh.
(2) Mức phạt tội trốn nghĩa vụ quân sự hiện nay thế nào?
Mức phạt tội trốn nghĩa vụ quân sự hiện nay được thực hiện theo quy định tại Điều 332 Bộ Luật Hình sự 2015 như sau:
- Người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm, cụ thể:
+ Tự gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của mình;
+ Phạm tội trong thời chiến;
+ Lôi kéo người khác phạm tội.
Theo đó, hiện nay, người nào có hành vi trốn nghĩa vụ quân sự có thể bị xử phạt theo quy định như đã nêu trên.
