Tình huống phát sinh là công chức cấp xã sắp tới đủ điều kiện nghỉ hưu. Vậy công chức xã có giống người lao động khi phải thông qua bước viết đơn báo trước cho đơn vị quản lý để được nghỉ hưu hay không?
Lao động đủ điều kiện hưu trí có phải báo trước khi nghỉ hưu
Liên quan vấn đề này, tại Điều 34 Bộ Luật lao động 2019 nêu về các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động thì không đề cập gì đến trường hợp nào về mặc định chấm dứt hợp đồng lao động khi đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu và số năm tham gia bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh đó, tại Điều 35 Bộ Luật lao động 2019 quy định các trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động có nêu về trường hợp không cần báo trước với công ty khi chấm dứt hợp đồng khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật lao động, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
Tiếp đến, tại Điều 36 Bộ Luật lao động 2019 quy định các trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động có nêu về trường hợp công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi người lao động đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật lao động, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Lúc này, tùy theo từng trường hợp công ty phải báo trước cho lao động như sau:
- Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
- Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
- Ít nhất 03 ngày làm việc đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng.
Từ những quy định trên, có thể thấy rằng, đối với người lao động có ký hợp đồng lao động thì việc đủ tuổi và số năm tham gia BHXH không phải là căn cứ chấm dứt hợp đồng lao động. Người lao động muốn hưởng lương hưu thì phải thông báo công ty để chấm dứt hợp đồng đang có. Sau khi chấm dứt xong thì mới làm thủ tục hưởng lương hưu.
Nghỉ hưu đối với cán bộ, công chức cấp xã
Liên quan vấn đề này, theo Khoản 2 Điều 4 Văn bản hợp nhất 25/VBHN-VPQH năm 2019 do Văn phòng Quốc hội ban hành nêu rõ: Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Do đó, công chức xã không phải là người lao động ký hợp đồng lao động. Dẫn chiếu quy định tại Điều 28 Nghị định 33/2023/NĐ-CP quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố có nêu có quy định điều chỉnh liên quan như sau:
- Cán bộ, công chức cấp xã được nghỉ hưu theo quy định của pháp luật về lao động và quy định của Đảng, của tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương.
- Trước 06 tháng, tính đến ngày cán bộ, công chức cấp xã nghỉ hưu, cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức cấp xã phải thông báo bằng văn bản về thời điểm nghỉ hưu; trước 03 tháng, tính đến ngày cán bộ, công chức cấp xã nghỉ hưu, cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức cấp xã phải ban hành quyết định nghỉ hưu.
Dựa theo quy định trên thì có thể thấy công chức cấp xã không phải là người lao động ký hợp đồng lao động, không cần áp dụng theo quy định tại Bộ Luật lao động 2019. Đơn vị quản lý công chức phải thông báo bằng văn bản về thời điểm nghỉ hưu trước 06 tháng tính đến ngày công chức cấp xã nghỉ hưu. Tiếp đến là trước 03 tháng, tính đến ngày công chức cấp xã nghỉ hưu, cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức cấp xã phải ban hành quyết định nghỉ hưu cho cá nhân này. 