Tôi là nữ, cha mẹ tôi vừa mất khoảng 2 tháng trước và có để lại cho tôi cùng hai đứa em trai căn nhà đã có Giấy phép xây dựng nhưng chưa hoàn công. Vậy tôi cần làm thủ tục gì để hoàn công và nhận nhà?
Như thế nào là hoàn công nhà ở, công trình xây dựng?
Hoàn công nhà ở, công trình xây dựng là một thủ tục hành chính được xác lập giữa chủ nhà và đơn vị thi công xây dựng công trình. Sau khi quá trình thi công hoàn tất thì đơn vị thi công cần thực hiện thủ tục hoàn công và lúc này chủ nhà, chủ công trình nhận được hồ sơ hoàn công công trình xây dựng, nhà ở đó.
Căn cứ quy định tại Điều 76 Luật Nhà ở 2014 về lập hồ sơ về nhà ở:
“ Lập hồ sơ về nhà ở
- Chủ sở hữu nhà ở hoặc người đang sử dụng nhà ở nếu chưa xác định được chủ sở hữu, tổ chức được giao quản lý nhà ở thuộc sở hữu nhà nước có trách nhiệm lập và lưu trữ hồ sơ nhà ở theo quy định tại khoản 2 Điều này và Điều 77 của Luật này.
- Hồ sơ nhà ở được quy định như sau:
Đối với nhà ở tại đô thị và nông thôn được tạo lập trước ngày 01 tháng 7 năm 2006 thì phải có giấy tờ chứng minh việc tạo lập hợp pháp nhà ở hoặc có bản kê khai thông tin về nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở;
Đối với nhà ở tại đô thị được tạo lập kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2006 thì hồ sơ nhà ở bao gồm giấy tờ chứng minh việc tạo lập hợp pháp nhà ở; giấy tờ xác định đơn vị tư vấn, đơn vị thi công, bản vẽ thiết kế, bản vẽ sơ đồ nhà ở, đất ở, hồ sơ hoàn công theo quy định của pháp luật về xây dựng (nếu có);”
Như vậy, để có thể xác định được công trình xây dựng nhà ở đã hoàn thành hay chưa và muốn được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì nhà ở khi xây xong cần làm thủ tục, hồ sơ hoàn công. Pháp luật hiện tại không quy định về thời gian bắt buộc phải thực hiện hoàn công khi nhà ở được xây dựng xong.
Trường hợp nào có thể nhận nhà ở chưa hoàn công?
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật nhà ở 2014, quy định về điều kiện của nhà ở tham gia giao dịch:
“Điều kiện của nhà ở tham gia giao dịch
…
“Giao dịch về nhà ở sau đây thì nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận:
Mua bán, thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai;
Tổ chức thực hiện tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương;
Mua bán, thuê mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; mua bán, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở để phục vụ tái định cư không thuộc sở hữu nhà nước; bán nhà ở quy định tại khoản 4 Điều 62 của Luật này;
Cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở;
Nhận thừa kế nhà ở;
Chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại được xây dựng trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở bao gồm cả trường hợp đã nhận bàn giao nhà ở từ chủ đầu tư nhưng chưa nộp hồ sơ đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở đó.
Các giấy tờ chứng minh điều kiện nhà ở tham gia giao dịch quy định tại khoản này thực hiện theo quy định của Chính phủ.
- Trường hợp nhà ở cho thuê thì ngoài các điều kiện quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này, nhà ở còn phải bảo đảm chất lượng, an toàn cho bên thuê nhà ở, có đầy đủ hệ thống điện, cấp, thoát nước, bảo đảm vệ sinh môi trường.”
Theo đó, có thể nhận nhà ở chưa hoàn công trong các trường hợp như mua bán thế chấp nhà ở sẽ hình thành trong tương lai; mua bán, thuê mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; mua bán, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở để phục vụ tái định cư không thuộc sở hữu nhà nước; cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở; nhận thừa kế nhà ở; chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại được xây dựng trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở.
Căn cứ Điều 31 Nghị định 43/2014/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 148/2020/NĐ-CP):
"Chứng nhận quyền sở hữu nhà ở
Chủ sở hữu nhà ở thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở và có giấy tờ chứng minh việc tạo lập hợp pháp về nhà ở thì được chứng nhận quyền sở hữu theo quy định sau đây:
- Hộ gia đình, cá nhân trong nước phải có một trong các loại giấy tờ sau:
Giấy tờ về mua bán hoặc nhận tặng cho hoặc đổi hoặc nhận thừa kế nhà ở đã có chứng nhận của công chứng hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
...”
Như vậy, chị thuộc trường hợp được nhận thừa kế nhà chưa hoàn công sau khi đã hoàn tất việc chia di sản thừa kế và xác nhận chị có quyền sở hữu đối với phần tài sản là nhà gắn liền với đất. Sau đó, chị có thể chuẩn bị hồ sơ gồm các giấy tờ theo quy định trên để đăng ký chứng nhận quyền sử dụng đất.
