Pháp luật có cho phép vợ lấy chồng khác khi người chồng đã mất tích không? Nếu như người chồng đã mất tích và sau đó người vợ đi lấy chồng khác, lúc chồng cũ mất tích quay trở về thì ai sẽ là chồng hợp pháp?
Pháp luật có cho phép vợ lấy chồng khác khi chồng đã mất tích không?
Theo khoản 5 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn tại Điều 8, Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Theo khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Theo khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn theo yêu cầu của một bên.
Đồng thời, theo Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết. Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.
Như vậy, nếu người vợ muốn lấy chồng khác thì phải ly hôn với người chồng đã mất tích hoặc được Toà án tuyên bố đã chết.
Khi nào một người bị Toà án tuyên bố mất tích?
Theo Điều 68 Bộ luật dân sự 2015 về tuyên bố mất tích như sau:
- Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.
Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó:
+ Nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng;
+ Nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.
- Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích xin ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.
Khi nào một người bị Toà án tuyên bố đã chết?
Theo Điều 71 Bộ luật dân sự 2015 về tuyên bố chết như sau:
- Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:
+ Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
+ Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
+ Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
+ Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật dân sự 2015.
- Căn cứ vào các trường hợp quy định, Tòa án xác định ngày chết của người bị tuyên bố là đã chết.
Như vậy, để kết hôn với người khác khi chồng đã mất tích có 2 cách như sau:
- Cách 1: Khi đáp ứng đủ các điều kiện, người vợ yêu cầu Toà án tuyên bố mất tích, sau khi có quyết định của Toà người vợ yêu cầu ly hôn một bên. Sau khi quyết định ly hôn có hiệu lực thì người vợ được lấy chồng mới.
- Cách 2: Khi đáp ứng đủ các điều kiện, người vợ yêu cầu Toà án tuyên bố chết, sau khi quyết định của Toà có hiệu lực thì quan hệ hôn nhân đương nhiên chấm dứt và người vợ được lấy chồng mới.
Chồng mất tích quay về nhưng vợ đã lấy chồng khác thì ai là chồng hợp pháp?
Khi người chồng bị tuyên bố mất tích
Theo Điều 70 Bộ luật dân sự 2015 quy định về huỷ bỏ quyết định tuyên bố mất tích như sau:
- Khi người bị tuyên bố mất tích trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích đối với người đó.
- Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích đã được ly hôn thì dù người bị tuyên bố mất tích trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống, quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật.
Khi người chồng bị tuyên bố chết
Theo Điều 73 Bộ luật dân sự 2015 về hủy bỏ quyết định tuyên bố chết như sau:
- Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết.
- Quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây:
+ Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật dân sự 2015 thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật;
+ Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật.
Như vậy, trong cả 2 trường hợp, khi đã được ly hôn khi chồng bị tuyên bố mất tích và chấm dứt quan hệ hôn nhân khi chồng bị tuyên bố chết thì việc kết hôn mới đều là hợp pháp và người chồng sau vẫn là chồng hợp pháp.
