Cho đóng tiền thay nghĩa vụ quân sự

>Những điều cần biết về nghĩa vụ quân sự

Theo Trung tướng Trần Đình Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội, khi sửa Luật Nghĩa vụ quân sự sẽ tính tới việc cho phép đóng một khoản tiền để không phải thực hiện nghĩa vụ quân sự nhằm bảo đảm sự công bằng giữa những người đủ tiêu chuẩn.

* Phóng viên: Bộ Quốc phòng cùng Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội đã bàn bạc và ủng hộ phương án cho phép thanh niên đủ tiêu chuẩn mà không phải nhập ngũ thực hiện “nghĩa vụ thay thế”. “Nghĩa vụ thay thế” bao gồm những hình thức nào?

- Trung tướng Trần Đình Nhã: Hiện chúng ta có nghĩa vụ công an nhân dân và nghĩa vụ dân quân tự vệ có thời hạn. Đó có phải là nghĩa vụ thay thế cho nghĩa vụ quân sự (NVQS) không? Ủy ban Quốc phòng - An ninh cho rằng đó có thể là nghĩa vụ thay thế.

Vậy, với những trường hợp không phải làm gì cả thì có phải thực hiện nghĩa vụ gì không, có phải lao động công ích hay phải nộp một khoản tiền nào đó để góp phần phục vụ cho chính những người thực hiện NVQS? Chúng tôi cho rằng nghĩa vụ thay thế gồm nhiều hình thức: Nghĩa vụ có thời hạn trong công an nhân dân, dân quân tự vệ, nghĩa vụ khác hoặc đóng góp bằng tiền, bằng sức. Việc này một số nước cũng đang làm và mình thực hiện thì phải nghiên cứu kỹ để áp dụng cho phù hợp.

* Dự kiến khi nào sửa đổi, bổ sung những quy định đó vào Luật NVQS, thưa ông?

- Phải chờ QH thông qua Hiến pháp đã rồi mới tính được.

* Trong thời gian bàn bạc, thảo luận dự thảo Hiến pháp, nhiều ý kiến đề cập việc có nên đưa ngay thông tin thực hiện “nghĩa vụ thay thế” này hay không, bởi thực hiện NVQS là yêu cầu bắt buộc với công dân. Vậy dự thảo sửa đổi Hiến pháp đang nghiêng về phương án nào?

- Vẫn còn ý kiến khác nhau nhưng ban soạn thảo cho rằng vấn đề đó sẽ được đưa ra và quy định rõ trong Luật NVQS do Bộ Quốc phòng xây dựng.

* Ông có ủng hộ việc đóng tiền để được miễn thực hiện NVQS?

- Tôi ủng hộ việc có thể đóng tiền hoặc làm một việc gì đó. Tất nhiên, việc ấy cũng chỉ bảo đảm công bằng tương đối thôi.

* Nhưng cũng có nhiều lo ngại điều đó sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới việc bảo đảm quân số hằng năm phải nhập ngũ?

- Mỗi năm có hàng triệu thanh niên đủ tiêu chuẩn đi NVQS nhưng chỉ một phần nhỏ nhập ngũ. Vậy thì những người còn lại thế nào, cho họ nợ hay làm việc gì đó? Người đi làm NVQS đã thực hiện trách nhiệm sòng phẳng với pháp luật, với Hiến pháp thì người không làm NVQS cũng phải thực hiện nghĩa vụ gì đó để bảo đảm công bằng giữa công dân với nhau.

* Điều bất cập lớn nhất trong việc thực hiện NVQS có phải là nằm ở các tiêu chí, điều kiện, giám sát khiến công tác tuyển chọn nhập ngũ hằng năm dễ nảy sinh tiêu cực?

- Chúng tôi đi giám sát thì thấy chuyện tiêu cực thỉnh thoảng xảy ra nhưng không đáng kể. Vấn đề người dân quan tâm là làm thế nào để bảo đảm công bằng trong tuyển chọn thanh niên thực hiện NVQS.

Tham khảo nhiều nước trên thế giới, chúng tôi thấy họ làm thế và có hiệu quả, người dân hài lòng. Có nước, thanh niên sau khi học xong phổ thông đều phải đi NVQS hết nhưng đó là quốc gia mà quân đội lớn nhưng dân số ít. Đông dân như ta thì không thể đến tuổi thì đi hết được nên phải tính toán xem số còn lại phải làm gì.

* Nhiều ý kiến cho rằng giảm thời gian thực hiện NVQS sẽ khiến nhiều thanh niên hồ hởi hơn với việc nhập ngũ?

- Thực hiện NVQS trong 2 năm chỉ có một số thôi, đa số còn lại chỉ khoảng 1 năm rưỡi. Vào lính thì phải thành thạo cái gì đó, phải có thời gian rèn luyện nhất định chứ chỉ đi 3 tháng, 6 tháng thì không kịp, kể cả rèn luyện lẫn sử dụng khí tài quân sự. Theo tôi, 1 năm rưỡi đến 2 năm là hợp lý.

* Trước khi sửa Luật NVQS, Ủy ban Quốc phòng - An ninh có giám sát, đánh giá lại việc thực hiện luật và những bất cập trong công tác tuyển chọn nhập ngũ hiện nay?

- Đương nhiên rồi. Như có vị đại biểu Quốc hội đã phát biểu tại hội trường là không thể giám sát, thẩm tra văn bản chay được mà phải có thông tin. 

(Theo báo Người lao động)

Có nên sửa Luật nghĩa vụ quân sự theo hướng cho phép đóng một khoản tiền để không thực hiện nghĩa vụ quân sự hay không? Đây không phải là vấn đề đơn giản, bởi vậy rất mong nhận được sự góp ý của thành viên Dân Luật.

Theo mình thấy thì qui định này cũng khá là thực tế, vì hiện nay không ai lại đi xách súng qua lại choảng nhau như thời trước cả. Mà giới trẻ bây giờ phải tập với các thuật ngữ như chiến tranh thương mại, các nước giờ đánh nhau bằng tri thức. Còn dùng vũ trang thì chỉ là hạ sách trong chiến lược. Nếu có qui định này thì cũng nên lọc đối tượng áp dụng chứ không phải ai có tiền thì không đi còn ai không có tiền thì bắt buộc phải đi.

Đóng tiền để thay đi nghĩa vụ quân sự thực sự không công bằng giữa. Đã là quy định và đã là nghĩa vụ thì công dân nam nên thực hiện. Và nên có một cách nhìn tích cực hơn, vì khi tham gia nghĩa vụ quân sự thì bạn cũng sẽ nhận được nhiều quyền lợi như nhận trợ cấp, được cộng điểm khi thi công chức, viên chức,....

Đóng tiền để thay đi nghĩa vụ quân sự thực sự không công bằng giữa các công dân nam. Đã là quy định và đã là nghĩa vụ thì công dân nam nên thực hiện. Và nên có một cách nhìn tích cực hơn, vì khi tham gia nghĩa vụ quân sự thì bạn cũng sẽ nhận được nhiều quyền lợi như nhận trợ cấp, được cộng điểm khi thi công chức, viên chức,....

Hiện nay có nhiều bạn trẻ có nhiều ý nghĩa "trốn" thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đã là nghĩa vụ thì công dân nam nên chấp hành, hoàn thành nghĩa vụ này. Nhìn một cách tiêu cực hơn thì việc tham gia nghĩa vụ quân sự sẽ đem lại nhiều quyền lợi cho mình như được nhận BHYT, điểm ưu tiên khi thi viên chức,...

Việc này không những là tiền lệ mà đã trở thành thông lệ của hều hết các trường hợp không muốn đi nghĩa vụ quân sự. Cũng bởi luật chưa thực sự điều chỉnh và rà soát thật sự khắt khe, nên vẫn đề này vẫn còn hiện hữu rất nhiều.

Nếu một bạn vừa tốt nghiệp đại học, liền phải tham gia nghĩa vụ 2 năm thì đó thực chất là một điểm dừng trong sự nghiệp của người đó. Bởi trên thực tế khi mới tốt nghiệp ra trường cũng chính là lúc mà kiến thức lửa nghề cần phát huy nhất. Còn nếu sau 2 năm tham gia nghĩa vụ quân sự thì mọi thứ của người đó, có thể đã bị chùn xuống đi rất nhiều. Thay vì tham gia nghĩa vụ quân sự 2 năm thì có thể rút ngắn thời gian đối với một số trường hợp tốt nghiệp đại học, cao đẳng thì hợp lý hơn.

Đúng là luật không hề có quy định nào cho phép đóng tiền để không phải đi nghĩa vụ quân sự. Nhưng thực tế là vẫn có, chỉ cần bỏ ra một số tiền cụ thể nào đó thì có thể bảo đảm bạn quá tuổi nghĩa vụ cũng không bị gọi đi nghĩa vụ. Và tất nhiên đây là hành vi trái pháp luật.

Nếu cho phép đóng tiền để không phải thực hiện nghĩa vụ quân sự thì sẽ nảy sinh việc những gia đình muốn con cái ở nhà thi, học tiếp hoặc đi làm kiếm tiền và không muốn đi bộ đội sẽ sẵn sàng đóng tiền, dù nhiều năm liền. Còn con nhà nghèo thường ăn uống kham khổ, sức khỏe yếu thì lại phải đi bộ đội. Việc đóng tiền cũng gây suy nghĩ về bất công xã hội.

Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ của công dân, mặc dù trong thời bình nhưng nghĩa vụ này vẫn mang ý nghĩa nhất định. Nếu có thể đóng tiền thay cho đi nghĩa vụ quân sự thì số lượng người đi NVQS sẽ còn được đảm bảo không. Bên cạnh đó, tính bình đẳng cũng sẽ giảm. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có nhiều trường hợp dùng tiền để đút lót cho việc né tránh nghĩa vụ quân sự đây là việc cần lên án và xử phạt nghiêm.

Nghe đến nghĩa vụ quân sự, không ít người có suy nghĩ về 2 năm khổ cực, khắc nghiệt trong môi trường quân đội, cho nên những đứa con sinh ra trong gia đình đã quen với sung sướng thì có ý nghĩ đóng tiền để khỏi phải đi. Tuy nhiên đây là nghĩa vụ và không thể bù trừ bằng tiền được.