Sau khi cha mẹ ly hôn nhau, mẹ được quyền nuôi con và không muốn cho con theo họ cha nữa mà đổi sang họ mình có được không? Nếu được thì thủ tục đổi họ cho con thế nào?
Cha mẹ ly hôn, mẹ không muốn cho con theo họ cha nữa có được không?
Theo Điều 27 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền thay đổi họ như sau:
- Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
+ Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
+ Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
+ Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
+ Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
+ Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
+ Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
+ Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
+ Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
- Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
- Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
Đồng thời, theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2018/NĐ-CP quy định việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Như vậy, mẹ có quyền đổi họ cho con sang họ của mình (con dưới 18 tuổi), tuy nhiên bắt buộc phải có sự đồng ý của người cha và nếu con đã đủ 9 tuổi trở lên thì phải được con đồng ý.
Thủ tục đổi họ cho con theo quy định hiện hành
Theo Điều 28 Luật Hộ tịch 2014 quy định về thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch thì có thể tóm gọn thủ tục đổi họ cho con bao gồm các bước sau:
Bước 1: Nộp tờ khai đăng ký thay đổi họ
Người yêu cầu đăng ký thay đổi hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/07/04/mau-to-khai-doi-ho.docx Mẫu tờ khai thay đổi, cải chính hộ tịch, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc
Bước 2: Trả kết quả
- Sau khi nộp hồ sơ, trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định, nếu thấy việc thay đổi họ cho con là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi họ cho con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi hộ tịch (thay đổi họ) vào Giấy khai sinh.
- Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.
- Trường hợp đăng ký thay đổi họ không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
- Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.
Như vậy, theo thủ tục trên, nếu người mẹ chuẩn bị đầy đủ và đúng hồ sơ thì sau khi cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ, trong 3 ngày làm việc sẽ thay đổi họ cho con thành công.
Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền thay đổi hộ tịch là cơ quan nào?
Theo quy định tại Điều 27 Luật Hộ tịch 2014 quy định về thẩm quyền đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch như sau:
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bổ sung hộ tịch cho công dân Việt Nam cư trú ở trong nước.
Như vậy, người mẹ có thể nộp hồ sơ đăng ký thay đổi hộ tịch đến uỷ ban nhân dân cấp xã trước đây làm khai sinh cho con hoặc uỷ ban nhân dân cấp xã tại nơi cư trú hiện tại.
Ngoài ra nếu nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao.
