Các trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự khi có yêu cầu

Về nguyên tắc việc khởi tố vụ án hình sự là quyền của cơ quan có thẩm quyền, không phụ thuộc vào ý chí của người bị hại hay người đại diện hợp pháp của họ. Tuy nhiên trong một số trường hợp nhất định việc truy cứu trách nhiệm hình sự phải phụ thuộc vào yêu cầu của người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ.

Theo quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 các trường hợp sau đấy chỉ khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ:

- Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp thuộc khoản 1 Điều 134 Bộ luật hình sự 2015.

- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội

- Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác

- Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính

- Tội hiếp dâm

- Tội cưỡng dâm

- Tội làm nhục người khác

- Tội vu khống

- Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

Hình thức yêu cầu khởi tố vụ án hình sự thể hiện dưới hình thức đơn hoặc trình bày trực tiếp.

- Đơn yêu cầu khởi tố có chữ ký hoặc điểm chỉ của người yêu cầu.

- Trình bày trực tiếp thì cơ quan điều tra, viện kiểm sát lập biên bản ghi rõ yêu cầu khởi tố có chữ ký hoặc điểm chỉ của người yêu cầu. Biên bản do viện kiểm sát lập được chuyển ngay cho cơ quan điều tra để xem xét việc khởi tố vụ án hình sự và đưa vào hồ sơ vụ án.

Như vậy, có 10 trường hợp chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ. Nếu không nhận được yêu cầu mà khởi tố vụ án là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng và phải trả hồ sơ theo đúng quy định pháp luật.

Căn cứ: Bộ Luật tố tụng hình sự 2015; Bộ Luật hình sự 2015.