Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng được hiểu là giao dịch dân sự không?

Quan điểm thứ nhất: Đối với phần trách nhiệm bồi thường thiệt hại dân sự trong vụ án hình sự thì vụ án xảy ra trước ngày 01/01/2017, sau ngày 01/01/2017 mới đưa vụ án ra xét xử nhưng Tòa án áp dụng Bộ luật dân sự (BLDS) 2015 để giải quyết là không đúng, cần phải áp dụng BLDS 2005 mới phù hợp, Vì: căn cứ tại Điều 688 BLDS 2015 Điều khoản chuyển tiếp: “Đối với giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật này có hiệu lực thì việc áp dụng pháp luật được quy định như sau:a/… Giao dịch dân sự đang được thực hiện mà có nội dung, hình thức khác với quy định của Bộ luật này thì áp dụng quy định của Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11 và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11..”

Quan điểm thứ hai:Theo quy định tại Điều 116 BLDS 2015 (Điều 121 BLDS 2005) thì: “Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”. Theo quy định tại điều 275 BLDS 2015 nghĩa vụ phát sinh từ căn cứ sau đây:

1. Hợp đồng;2. Hành vi pháp lý đơn phương;3. Thực hiện công việc không có uỷ quyền;4. Chiếm hữu, sử dụng tài sản hoặc được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật;5. Gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật; 6. Căn cứ khác do pháp luật quy định.

Như vậy, Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là do hành vi trái pháp luật gây thiệt hại và phải chịu trách nhiệm bồi thường tổn thất là một nghĩa vụ phát sinh do pháp luật quy định, không phải là hợp đồng, cũng không phải là hành vi pháp lý đơn phương. Do đó, hành vi trái pháp luật gây thiệt hại không phải là giao dịch dân sự và không thuộc trường hợp được điều chỉnh bởi điểm a khoản 1 điều 688 BLDS 2015.

Tòa án giải quyết các vụ án trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong vụ án hình sự thì vụ án xảy ra trước ngày 01/01/2017, sau ngày 01/01/2017 mới đưa vụ án ra xét xử thì phải áp dụng các quy định tại BLDS 2015 để giải quyết tại thời điểm xét xử.

Quan điểm thứ ba: Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là hành vi pháp lý đơn phương (thuộc giao dịch dân sự) nên căn cứ điểm b Điều 688 BLDS 2015: " Giao dịch dân sự chưa được thực hiện hoặc đang được thực hiện mà có nội dung và hình thức phù hợp với quy định của Bộ luật này thì áp dụng quy định của Bộ luật này; nên Tòa án áp dụng BLDS 2015 giải quyết là phù hợp đúng pháp luật.

Rất mong nhận được sự góp ý của các thành viên để làm rõ hơn.