Khi xảy ra tai nạn giao thông, mọi người phải giữ nguyên hiện trường và nhanh chóng cứu chữa người bị nạn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người gây tai nạn cố tình bỏ qua vụ việc và bỏ trốn. Tình trạng này hiện nay cũng không còn xa lạ vì để trốn tránh trách nhiệm mà không thông báo với cơ quan lực lượng chức năng sẽ gây nên nhiều hậu quả khôn lường.
Hiện nay, pháp luật hiện hành cũng quy định rõ mức xử phạt cho hành vi này, qua đó ngăn chặn việc bỏ trốn khi gây tai nạn. Vậy, hành vi không giữ nguyên hiện trường khi có tai nạn giao thông xảy sẽ bị xử lý ra sao?
Không giữ nguyên hiện trường tai nạn là hành vi bị cấm
Hành vi không giữ nguyên hiện trường đã được quy định từ khá lâu, cụ thể theo khoản 17, 18 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định cấm người gây tai nạn giao thông bỏ trốn.
Một người có các hành vi sau đây được xem là bị cấm sau khi gây tai nạn:
- Bỏ trốn sau khi gây tai nạn để trốn tránh trách nhiệm.
- Khi có điều kiện mà cố ý không cứu giúp người bị tai nạn giao thông. Trong trường hợp này, nếu người gây tai nạn không bị thương có thể đưa người bị tai nạn đến các cơ sở y tế để kịp thời cứu giúp hoặc điện nhờ người dân hay gọi điện cấp cứu.
Như vậy, người nào gây tai nạn phải có trách nhiệm giữ nguyên hiện trường không được bỏ trốn mà phải đợi sự có mặt của cơ quan chức năng. Việc vi phạm các quy định trên có thể bị lực lượng chức năng truy cứu trách nhiệm.
Mức phạt vi phạm không giữ nguyên hiện trường tai nạn
Hiện nay, có rất nhiều loại xe tham gia lưu thông bằng đường bộ vì vậy sẽ tùy hành vi vi phạm cũng như mức xử phạt hành chính khác nhau. Tựu chung lại cơ bản bao gồm xe ô tô các loại, xe gắn máy và xe cơ giới.
(1) Phạt người điều khiển xe ô tô
Các tai nạn chủ yếu hiện nay đa phần là đểu thuộc xe ô tô, qua đó không ít các tài xế sau khi gây tai nạn nhằm trốn tránh trách nhiệm đã bỏ trốn khỏi hiện trường. Theo điểm đ khoản 8 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định mức phạt tiền đối với người điều khiển xe ô tô có hành vi như trên:
Phạt tiền từ 16 triệu đồng - 18 triệu đồng đối với người điều khiển xe gây tai nạn giao thông có các hành vi như: không dừng lại, không giữ nguyên hiện trường, bỏ trốn không đến trình báo với cơ quan có thẩm quyền, không tham gia cấp cứu người bị nạn.
Mức phạt này tương đối thích đáng với các hành vi vi phạm quy định về hiện trường gây tai nạn. Ngoài ra, người gây tai nạn giao thông khi vi phạm quy định này còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 05 tháng - 07 tháng.
(2) Phạt người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy
Tương tự như xe ô tô, xe gắn máy tại Việt Nam có lượng người sử dụng cực kỳ lớn vì vậy không thể tránh khỏi các hành vi gây tai nạn mà bỏ trốn khỏi hiện trường. Cụ thể tại điểm đ khoản 8 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định mức phạt tiền người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy như sau:
Phạt tiền từ 6 triệu đồng- 8 triệu đồng đối với người điều khiển xe gây tai nạn giao thông không dừng lại, không giữ nguyên hiện trường, bỏ trốn không đến trình báo với cơ quan có thẩm quyền, không tham gia cấp cứu người bị nạn.
Bên cạnh đó, người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng.
(3) Phạt người điều khiển máy kéo, xe máy chuyên dùng
Loại phương tiện này hiện nay khá ít và thường được dùng ở các khu vực ngoài đô thị là nhiều. Tuy nhiên để có thể xử phạt bao quát các hành vi trên thì pháp luật cũng có quy định đối với người điều khiển xe máy kéo, xe máy chuyên dùng có hành vi bỏ trốn khỏi hiện trường tai nạn theo điểm c khoản 8 Điều 7 Nghị định 100/2019/NĐ-CP bị xử phạt như sau:
Phạt tiền từ 10 triệu đồng - 12 triệu đồng đối với người điều khiển xe gây tai nạn giao thông không dừng lại, không giữ nguyên hiện trường, bỏ trốn không đến trình báo với cơ quan có thẩm quyền, không tham gia cấp cứu người bị nạn.
Ngoài ra, bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây: Bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe (khi điều khiển máy kéo), chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ (khi điều khiển xe máy chuyên dùng) từ 05 tháng đến 07 tháng.
Trên đây là 03 loại phương tiện chủ yếu được sử dụng có thể vi phạm quy định này. Ngoài các mức phạt tiền thì người điều khiển xe còn bị tước giấy phép lái xe trong một khoản thời gian nhất định, qua đó nhằm ngăn chặn người điều khiển tiếp tục thực hiện hành vi.
Truy cứu hình sự hành vi không giữ nguyên hiện trường tai nạn
Đối với hành vi không giữ nguyên hiện trường tai nạn mà hậu quả vượt quá mức xử phạt hành chính thì lực lượng chức năng sẽ vào cuộc truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi khoản 72 Điều 1 Bộ luật Hình sự 2017) người phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
- Không có giấy phép lái xe theo quy định.
- Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác.
- Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn.
- Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông.
- Làm chết 02 người.
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%.
- Gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng - dưới 1 tỷ 500 triệu đồng.
Như vậy, người nào gây tai nạn mà không giữ nguyên hiện trường với hành vi bỏ trốn hoặc không cứu giúp người bị tai nạn thì tùy vào mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với việc gây tai nạn mà bỏ trốn khi người gặp tai nạn thương tật nặng hoặc chết thì có thể phạt tù lên đến 10 năm. Ngoài ra, người gây tai nạn còn phải bồi thường cho người bị tai nạn theo quy định về dân sự.
