Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về vấn đề này tại Điều 155 về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại như sau:
1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật Hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết;
2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án;
3. Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.
Theo đó, việc rút yêu cầu khởi tố một cách hoàn toàn tự nguyện, không có dấu hiệu của ép buộc hay cưỡng bức sẽ dẫn đến việc đình chỉ vụ án ở mọi giai đoạn của quá trình tố tụng của một vụ án hình sự, nghĩa là bên gây thiệt hại (người đang bị tạm giam, tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc những người có liên quan khác trong vụ án) sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đơn bãi nại chỉ có thể áp dụng đối với vụ án khởi tố dựa trên yêu cầu của người bị hại.
Tội “Trộm cắp tài sản” quy định tại Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung không thuộc loại tội phạm khởi tố theo yêu cầu của bị hại nên dù có đơn bãi nại của người bị hại nếu đủ yếu tố cấu thành tội trộm cắp vẫn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Các tình tiết bạn nêu về bồi thường và nếu có đơn bãi nại của người bị hại (công ty) là những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Hình phạt sẽ do tòa án tuyên căn cứ trên cơ sở cáo trạng và kết quả tranh tụng giữa các bên, có xem xét các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Luật sư: Nguyễn Thanh Tùng; Điện thoại: 0913586658
Văn phòng luật sự Phạm Hồng Hải và Cộng sự - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội;
Email: luatsuthanhtung@gmail.com;