Dịp Quốc khánh 2/9 này, Chủ tịch nước đã ra quyết định đặc xá cho 18.000 phạm nhân. Vậy đặc xá là gì? Đặc xá, đại xá, ân xá khác nhau như thế nào? Có cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền ra các quyết định này không hay chỉ ra quyết định mang tính chất cảm tính?...Đó là một số câu hỏi thắc mắc mà trong thời gian gần đây mình nhận được.
Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu đúng thế nào là ân xá, đặc xá, đại xá.
Sự khác nhau giữa ân xá, đại xá và đặc xá?
Ân xá là đặc ân của nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của nhà nước ta với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng.
Ân xá được thực hiện với 2 hình thức là đại xá và đặc xá.
Như vậy, đặc xá, đại xá là hình thức của ân xá, vì thế, chúng ta chỉ cần phân biệt thế nào là đại xá, đặc xá.
|
|
Đại xá
|
Đặc xá
|
|
Căn cứ pháp lý
|
Chưa có văn bản quy định cụ thể.
|
Luật đặc xá 2007
|
|
Khái niệm
|
Sự khoan hồng của Nhà nước do Quốc hội quyết định nhằm tha tội hoàn toàn và triệt để cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước.
|
Sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt
|
|
Bản chất
|
Tha, miễn hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt cho một số loại tội phạm hoặc một loạt người phạm pháp nhất định đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án.
|
Miễn toàn bộ hoặc một phần hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt, kể cả miễn trách nhiệm hình sự hoặc xóa án đối với một hoặc một số người nhất định hoặc một số đông người đang chấp hành hình phạt, trong trường hợp họ lập được công lớn hoặc đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.
|
|
Thời gian thực hiện
|
Thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước.
|
Nhân dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của dân tộc như ngày 02/9 hay 30/4…hàng năm
|
|
Thẩm quyền thực hiện
|
Quốc hội
|
Chủ tịch nước
|
|
Đối tượng áp dụng
|
Người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án.
|
Người phạm tội trong giai đoạn đã bị kết án tù hoặc tử hình.
|
|
Giai đoạn áp dụng
|
Từ giai đoạn tố tụng đến giai đoạn thi hành án hình sự
|
Chỉ áp dụng từ giai đoạn thi hành án hình sự.
|
|
Nội dung
|
Thông thường căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào.
|
Theo yêu cầu (có đơn) của người bị kết án.
Việc xét đặc xá bao gồm xét đặc xá tha tù và xét ân giảm án tử hình.
|
|
Hậu quả pháp lý
|
Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình.
|
Người được đặc xá sẽ được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lí lịch tư pháp.
|
(bài viết có trích một số nội dung từ bài phân biệt đại xá, đặc xá tại Dân Luật)
Cơ sở nào để ra quyết định đại xá, đặc xá?
Đối với quyết định đại xá: hiện nay, hầu như chưa có văn bản cụ thể quy định về vấn đề này. Quyết định đại xá thường được đưa ra trong phiên họp Quốc hội để các đại biểu thống nhất ý kiến.
Đối với quyết định đặc xá, phải đáp ứng 2 điều kiện sau:
- Có đủ điều kiện được đề nghị đặc xá theo Điều 10 và không thuộc trường hợp không được đề nghị đặc xá theo Điều 11 Luật đặc xá 2007.
- Phải có đơn đề nghị được đặc xá gửi đến Chủ tịch nước.
Tuy nhiên, vẫn có 1 số trường hợp đặc biệt được đặc xá mà không phải đáp ứng các điều kiện trên với mục đích đáp ứng yêu cầu về đối nội, đối ngoại của Nhà nước.
Như vậy, việc đặc xá do Chủ tịch nước quyết định có cơ sở pháp lý để thực hiện mà không mang tính chất cảm tính như nhiều bạn thắc mắc, còn vấn đề đại xá đến nay, vẫn chưa có văn bản quy định chi tiết. Vì thế, rất mong trong thời gian tới, Quốc hội sớm ban hành văn bản quy định chi tiết các điều kiện để được xem xét đại xá.
Bạn có thể tham khảo vụ việc của bạn thi công an 29 điểm mà vẫn không đậu vì tội khai thiếu trong lý lịch thì biết sẽ phải làm gì.
