Dạo gần đây có từ ngữ "Ăn nói xà lơ" được nhiều người sử dụng vậy ăn nói xà lơ là gì? Nếu cá nhân ăn nói xà lơ ảnh hưởng đến danh dự của người khác bị phạt như thế nào? Câu hỏi của Bình Triều (Phú Yên).
1. Ăn nói xà lơ là gì?
"Ăn nói xà lơ" là một cụm từ trong tiếng Việt, có nghĩa là cách nói chuyện hoặc hành vi của người đó mang tính chất xà lách, tức là nói dối, lừa dối, hay làm ra vẻ không chân thành. Cụm từ này thường được sử dụng để mô tả người nói chuyện không trung thực, thường xuyên nói những điều không đúng sự thật hoặc có ý đồ che giấu thông tin. "Ăn nói xà lơ" thường mang tính tiêu cực và gắn liền với sự không tin tưởng từ người nghe.
Tuy nhiên trên mạng xã hội nhiều người vẫn dùng cụm từ này như một câu nói đùa hài hước khi ai đó nói chuyện không đúng.
2. Ăn nói xà lơ ảnh hưởng đến danh dự của người khác bị phạt như thế nào?
Trong Hiến pháp 2013 quy định mọi người có quyền bất khả xâm phạm về danh dự và nhân phẩm. Bên cạnh đó, quyền này cũng được ghi nhận tại Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015.
Và việc ăn nói xà lơ không đúng sự thật có thể làm ảnh hưởng đến danh dự của người khác, có thể xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự, cụ thể như sau:
*Xử phạt hành chính:
Theo đó, người thực hiện hành vi ăn nói xà lơ làm bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác có thể bị xử phạt hành chính từ 02 đến 20 triệu đồng, cụ thể theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau:
- Phạt tiền từ 02 - 03 triệu đồng: Khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác (Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP). Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng bôi nhọ danh dự của người thi hành công vụ;
- Phạt tiền từ 05 - 20 triệu đồng: Xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình (Điều 54 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).
Bên cạnh đó, theo điểm a khoản 3 Điều 99 Nghị định 15/2020/NĐ-CP nếu việc sử dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo,… để đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự và nhân phẩm cá nhân thì có thể bị phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng
*Chịu trách nhiệm hình sự:
Nếu việc ăn nói xà lơi là hành vi bôi nhọ danh dự, nhân phẩm người khác có mức độ nguy hiểm cao thì còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm nhục người khác theo khoản 1 Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015.
Theo đó, người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Ngoài ra, căn cứ theo khoản 2 Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 có cụm từ bị thay thế bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017. Tùy thuộc vào tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi bôi nhọ danh dự, nhân phẩm người khác mà người phạm tội còn có thể bị phạt tù theo các khung sau đây:
Từ 03 tháng - 02 năm:
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Với 02 người trở lên;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
- Đối với người đang thi hành công vụ;
- Với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
- Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
Từ 02 - 05 năm:
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Làm nạn nhân tự sát.
Bên cạnh đó, người thực hiện hành vi bôi nhọ danh dự, nhân phẩm người khác còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.
Như vậy, người ăn nói xà lơ, lời nói đó có hành vi nhằm bôi nhọ danh dự, nhân phẩm người khác có thể bị xử lý hình sự với khung cao nhất là phạt tù lên đến 05 năm.
