Theo quy định, khi HĐLĐ chấm dứt thì quyền và nghĩa vụ của hai bên cũng chấm dứt luôn. Vì vậy, ngay cả trường hợp người lao động (NLĐ) ký vào văn bản “cam kết không làm việc cho đối thủ cạnh tranh trong vòng 2 năm sau khi nghỉ việc”, người sử dụng lao động (NSDLĐ) cũng không có cơ sở để yêu cầu bồi thường nếu lao động đó vẫn đi làm việc cho một NSDLĐ khác.
Theo quy định tại Điều 16 Bộ Luật Lao động thì bạn có quyền làm việc cho bất kỳ NSDLĐ nào mà pháp luật không cấm…. Thậm chí, theo Khoản 3 Điều 30 Bộ Luật Lao động, ngay tại thời điểm đang làm việc (thời điểm HĐLĐ đã ký với công ty vẫn còn hiệu lực), bạn vẫn có quyền ký thêm một hoặc nhiều HĐLĐ với NSDLĐ khác, miễn là bảo đảm được việc thực hiện đầy đủ các điều khoản trong hợp đồng đã giao kết. Về cam kết không làm việc cho bất kỳ công ty có chức năng tương ứng nào khác thì Luật lao động chỉ quy định về việc: "Khi người lao động làm việc có liên quan trực tiếp đến bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ theo quy định của pháp luật, thì người sử dụng lao động có quyền thỏa thuận bằng văn bản với người lao động về nội dung, thời hạn bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, quyền lợi và việc bồi thường trong trường hợp người lao động vi phạm" (Khoản 2 Điều 23 Bộ luật lao động 2012). Vì vậy, bạn có nghĩa vụ bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ nhưng công ty không có quyền hạn chế việc bạn làm việc tại các công ty khác trong cùng lĩnh vực.
Như vậy, nếu trường hợp cả bạn và Công ty A đều tự nguyện xác lập cam kết (thỏa thuận) không làm việc cho Công ty B thì điều này được coi là hợp pháp. Bởi, bạn có quyền tự do lao động, tuy nhiên chính bạn là người lao động đã từ bỏ quyền của mình bằng thỏa thuận trên thì bạn phải có nghĩa vụ tuân theo thỏa thuận và phải chịu chế tài (bồi thường) nếu vi phạm.
Sau khi bạn nghỉ việc tại công ty cũ thì thỏa thuận cấm làm việc cho công ty B chỉ có hiệu lực nếu được xác lập bằng một văn bản độc lập, song song với hợp đồng lao động. Còn nếu trường hợp được ghi nhận luôn trong hợp đồng lao động thì sau khi bạn nghỉ việc, vô hình chung thỏa thuận này cũng vô hiệu bởi hợp đồng lao động đã hết hiệu lực (chấm dứt).
Luật sư: Nguyễn Thanh Tùng; Điện thoại: 0913586658
Văn phòng luật sự Phạm Hồng Hải và Cộng sự - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội;
Email: luatsuthanhtung@gmail.com;