Theo quy định tại Chương IV của Bộ luât Hình sự 2015 và có hiệu lực áp dụng từ ngày 01/01/2018 thì có 7 trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự được quy định từ Điều 20 đến Điều 26 cụ thể như sau:
Điều 20: Sự kiện bất ngờ
Điều 21: Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự
Điều 22: Phòng vệ chính đáng
Điều 23: Tình thế cấp thiết
Điều 24: Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội
Điều 25: Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ
Điều 26: Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên
Như vậy, theo nhưng quy định trên nếu một chủ thể nào đó đã gây ra hậu nghiêm trọng cho xã hội như làm chết người, gây ra thiệt hại hạn chế đến quyền lợi của người khác hoặc lợi ích của nhà nước, của cơ quan, tổ chức… thì được miễn trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, nếu chủ thể đó không thực đúng theo quy định trên hoặc vượt quá giới hạn cho phép gây ra thiệt hại đến tính mạng, quyền lợi hợp pháp của người khác thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 26 Người thực hiện mệnh lệnh của người chủy huy hoặc của cấp trên đối với các trường hợp tại khoản 2 Điều 421, khoản 2 Điều 422 và khoản 2 Điều 423 thì vẫn phải trách nhiệm hình sự với mức hình phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
Xem chi tiết tại Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018.
