Đăng ký thường trú là một trong những thủ tục nhằm xác định nơi cư trú của công dân, việc đăng ký thường trú có vai trò quan trọng. Đặc biệt là địa điểm đăng ký thường trú, vì không phải địa điểm nào công dân cũng được phép đăng ký thường trú tại nơi ở đó. Vậy, thủ tục đăng ký thường trú được thực hiện ra sao và những địa điểm nào công dân không được đăng ký thường trú mới?
Đăng ký thường trú là gì?
Hiện nay, theo khoản 5 Điều 2 Luật Cư trú 2020 có giải thích đăng ký cư trú là việc thực hiện thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo tạm vắng; thông báo lưu trú và khai báo thông tin, điều chỉnh thông tin về cư trú.
Có thể hiểu đơn giản đăng ký thường trú là một trong những thủ tục để xác định nơi cư trú của công dân, việc đăng ký thường trú rất quan trọng, qua đó nhằm giúp cơ quan chính quyền địa phương có thể quản lý số lượng dân cư, trật tự an toàn xã hội đúng quy định.
Bên cạnh đó, nơi thường trú cũng được giải thích là nơi công dân sinh sống ổn định, lâu dài và đã được đăng ký thường trú.
Đăng ký thường trú là nghĩa vụ của công dân
Công dân khi di chuyển đến nơi ở mới trong một thời gian nhất định thì phải thực hiện việc đăng ký thường trú. Theo đó, thực hiện việc đăng ký cư trú theo quy định của Luật Cư trú 2020 và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Cụ thể, cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, giấy tờ, tài liệu về cư trú của mình cho cơ quan, người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về thông tin, giấy tờ, tài liệu đã cung cấp.
Lưu ý: Nộp lệ phí đăng ký cư trú theo quy định của pháp luật về phí và lệ phí, mức lệ phí sẽ tùy theo từng địa phương do HĐND của tỉnh/thành đó quy định cụ thể.
Thủ tục đăng ký thường trú
Công dân đăng ký thường trú cần tuân thủ đúng thủ tục theo Điều 22 Luật Cư trú 2020 như sau để thực hiện việc đăng ký thường trú đúng quy định pháp luật:
Đầu tiên, người đăng ký thường trú sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đăng ký thường trú thì nộp đến cơ quan đăng ký cư trú nơi mình cư trú.
Khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký thường trú, cơ quan đăng ký cư trú kiểm tra và cấp phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người đăng ký; trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ thì hướng dẫn người đăng ký bổ sung hồ sơ.
Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thẩm định, cập nhật thông tin về nơi thường trú mới của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú và thông báo cho người đăng ký về việc đã cập nhật thông tin đăng ký thường trú; trường hợp từ chối đăng ký thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Người đã đăng ký thường trú mà chuyển đến chỗ ở hợp pháp khác và đủ điều kiện đăng ký thường trú thì có trách nhiệm đăng ký thường trú tại nơi ở mới theo quy định của Luật Cư trú 2020 trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày đủ điều kiện đăng ký.
Những địa điểm không được đăng ký thường trú mới
Mặc dù đăng ký thường trú là nghĩa vụ bắt buộc của công dân và được pháp luật bảo vệ quyền này. Tuy nhiên theo Điều 23 Luật Cư trú 2020 quy định 05 địa điểm không được đăng ký thường trú mới bao gồm:
(1) Chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn, chiếm hành lang bảo vệ quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng, khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật.
(2) Chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn, chiếm trái phép hoặc chỗ ở xây dựng trên diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng theo quy định của pháp luật.
(3) Chỗ ở đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, quyền sử dụng nhưng chưa được giải quyết.
(4) Chỗ ở bị tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước; phương tiện được dùng làm nơi đăng ký thường trú đã bị xóa đăng ký phương tiện hoặc không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.
(5) Chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Như vậy, theo quy định trên, nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân cũng như ưu tiên đảm bảo các vấn đề an ninh, quốc phòng của nhà nước vì vậy sẽ không cho phép các cá nhân đăng ký thường trú tại 05 địa điểm này.
