Mặc dù phải đến 01/01/2025 thì Luật Đất đai 2024 mới có hiệu lực. Tuy nhiên, riêng một số nội dung liên quan đến hoạt động lấn biển và đất rừng thì sẽ chính thức có hiệu lực từ 01/04/2024. Nội dung cụ thể như sau.
(1) Hoạt động lấn biển
Theo Điều 190 Luật Đất đai 2024, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng vốn, kỹ thuật, công nghệ để thực hiện các hoạt động lấn biển. Đồng thời, cũng có những chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho nhà đầu tư thực hiện hoạt động lấn biển theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, đối tượng khi thực hiện các hoạt động lấn biển cần tuân thủ những nội dung sau đây:
- Bảo đảm an ninh quốc phòng và lợi ích quốc gia:
+ Phù hợp với quy định về quốc phòng, an ninh, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia trên biển.
+ Tuân thủ các quy định của luật khác có liên quan và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
- Đánh giá tác động: Cần có đánh giá đầy đủ về kinh tế, xã hội, môi trường để đảm bảo phát triển bền vững, đa dạng sinh học, các yếu tố tự nhiên, tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
- Phù hợp với quy hoạch: Hoạt động lấn biển phải phù hợp với quy hoạch Tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp Huyện hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch đô thị.
Xem thêm bài viết: Mẫu Báo cáo tài chính mới nhất? Thời hạn nộp Báo cáo tài chính năm 2023 khi nào?
- Khai thác hiệu quả tài nguyên biển:
+ Khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên biển.
+ Bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên liên quan.
+ Đảm bảo quyền tiếp cận với biển của người dân, cộng đồng.
- Lập dự án đầu tư: Hoạt động lấn biển phải được lập thành dự án đầu tư hoặc hạng mục của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, đối với một số khu vực dưới đây, hoạt động lấn biển chỉ được phép thực hiện khi có sự chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ, cụ thể:
- Khu vực bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được công nhận theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
- Di sản thiên nhiên theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh, khu bảo vệ cảnh quan, vùng đất ngập nước quan trọng đã được công bố theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học, pháp luật về lâm nghiệp.
- Khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá theo quy định của pháp luật về thủy sản.
- Khu vực cảng biển, vùng nước trước cầu cảng, vùng quay trở tàu, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão, vùng đón trả hoa tiêu, vùng kiểm dịch, luồng hàng hải, vùng nước để xây công trình phụ trợ khác theo quy định của pháp luật về hàng hải.
- Cửa sông và các khu vực đã được quy hoạch, sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.
Trường hợp khu vực biển được xác định để thực hiện hoạt động lấn biển đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư thì việc quản lý, sử dụng khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển như đối với đất đai trên đất liền.
Theo đó, trách nhiệm của từng đơn vị liên quan trong việc quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển được quy định như sau:
- Bộ Tài nguyên và Môi trường:
+ Giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển.
+ Thanh tra, kiểm tra hoạt động lấn biển và quản lý khu vực lấn biển theo quy định của pháp luật.
- Các bộ, cơ quan ngang bộ:
+ Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm quản lý, kiểm tra hoạt động lấn biển.
+ Ban hành, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và định mức kinh tế - kỹ thuật liên quan đến hoạt động lấn biển.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh:
+ Có trách nhiệm quản lý, giao đất, cho thuê đất để lấn biển.
+ Thanh tra, kiểm tra hoạt động lấn biển và quản lý, sử dụng khu vực lấn biển trên địa bàn theo quy định của pháp luật.
Về giao khu vực biển lấn biển: việc giao khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển sẽ được tiến hành đồng thời với việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.
Nội dung nêu trên sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ 01/04/2024.
(2) Sửa đổi, bổ sung những quy định về giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, thu hồi rừng
Từ 01/01/2024, những nội dung liên quan đến đất rừng sẽ được sửa đổi, bổ sung như sau:
- Về nguyên tắc giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, thu hồi rừng:
+ Phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia hoặc quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.
+ Ngoại trừ các dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh; dự án cấp thiết khác theo tiêu chí do Chính phủ quy định thì không thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác.
- Kế hoạch giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác của UBND cấp huyện phải được UBND cấp tỉnh phê duyệt hoặc kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
- Bổ sung thêm 01 trường hợp Nhà nước giao rừng phòng hộ không thu tiền sử dụng rừng là Ban quản lý rừng đặc dụng đối với rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích rừng đặc dụng.
- Bổ sung thêm quy hoạch Tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp Huyện vào điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.
- Điều chỉnh thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác: Theo đó, HĐND cấp Tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, trừ trường hợp thực hiện dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư 2020, Luật đầu tư công 2019, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2022 và Luật Dầu khí 2022.
- Bổ sung quyền thu hồi rừng đối với trường hợp thu hồi đất có rừng thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện theo quy định của Luật Đất đai 2024 cho UBND cấp huyện.
Bên cạnh những thay đổi nêu trên, Điều 248 Luật Đất đai 2024 còn sửa đổi, bổ sung lại Điều 53 và Điều 56 Luật Lâm nghiệp 2017 như sau:
Đối với Điều 53 Luật Lâm nghiệp 2017:
- Đổi tên Điều thành “Hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy, thực tập, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng”.
- Sửa đổi Khoản 5 Điều 53 Luật Lâm nghiệp 2017: Được xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và quản lý xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Cuối cùng, bổ sung thêm quy định về việc nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng, cụ thể:
+ Chủ rừng xây dựng phương án nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
+ Chủ rừng tự tổ chức, hợp tác, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học.
+ Hoạt động nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Đối với Điều 56 Luật Lâm nghiệp 2017:
- Đổi tên thành “Hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy, thực tập, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ”.
- Sửa đổi Khoản 5 Điều 56 Luật Lâm nghiệp 2017: Được xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề án du lịch sinh thái, nghĩ dưỡng, giải trí và quản lý xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng phòng hộ thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Bổ sung thêm quy định về nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ, cụ thể:
+ Chủ rừng xây dựng phương án nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
+ Chủ rừng tự tổ chức, hợp tác, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học;
+ Hoạt động nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Nội dung cuối cùng của Điều 248 Luật Đất đai 2024 là sửa đổi, bổ sung Khoản 4 Điều 60 Luật Lâm nghiệp 2017 như sau:
“Được tự tổ chức, hợp tác, liên doanh, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê rừng, thuê môi trường rừng phù hợp với quyền của chủ rừng để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí hoặc nuôi, trồng phát triển cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học nhưng không được ảnh hưởng đến mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.”
Trên đây là 02 nội dung có trong Luật Đất đai 2024, riêng 02 nội dung này sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/04/2024.
Xem thêm bài viết: Mẫu Báo cáo tài chính mới nhất? Thời hạn nộp Báo cáo tài chính năm 2023 khi nào?
