Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam là cơ quan lãnh đạo, ra quyết định cho nhiều lĩnh vực của đất nước. Vậy vai trò của Bộ Chính trị là gì?
Vai trò của Bộ Chính trị trong bộ máy Nhà nước?
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (gọi tắt là Bộ Chính trị) được Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam bầu ra và trao cho các vai trò nhiệm vụ theo quy định tại khoản 2 Điều 17 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam 2011.
Theo đó, Bộ Chính trị có các vai trò và nghĩa vụ như sau:
- Lãnh đạo và kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương;
- Quyết định những vấn đề về chủ trương, chính sách, tổ chức, cán bộ;
- Quyết định triệu tập và chuẩn bị nội dung các kỳ họp của Ban Chấp hành Trung ương;
- Báo cáo công việc đã làm trước hội nghị Ban Chấp hành Trung ương hoặc theo yêu cầu của Ban Chấp hành Trung ương.
Ngoài ra, khi có những vấn đề cấp bách, đột xuất thuộc trách nhiệm giải quyết của Ban Chấp hành Trung ương nhưng chưa thể họp ngay lập tức thì tập thể Bộ Chính trị sẽ bàn bạc quyết định và báo cáo lại với Ban Chấp hành Trung ương trong kỳ họp gần nhất.
Bộ Chính trị còn có vai trò trong lĩnh vực nhân sự nhà nước khi là cơ quan có quyền quyết định hay giới thiệu nhân sự cho các chức vụ quan trọng trong bộ máy Đảng, Nhà nước và các đoàn thể ngoại trừ các chức danh do Ban Chấp hành Trung ương hay Ban Bí thư quyết định theo phân cấp.
(2) Các thành viên Bộ Chính trị hiện nay là ai?
Theo cơ cấu trong Đảng, các Ủy viên trong Bộ Chính trị thường giữ tất cả các chức vụ lãnh đạo chủ chốt trong bộ máy Nhà nước.
Tính đến ngày 29/05/2024, Bộ Chính trị đang có 16 thành viên. Danh sách Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIII ở Việt Nam cụ thể như sau:
1. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
2. Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm
3. Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính
4. Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Trần Thanh Mẫn
5. Thường trực Ban Bí thư Lương Cường
6. Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú
7. Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc
8. Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Chánh Văn phòng Trung ương Lê Minh Hưng
9. Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa
10. Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương Bùi Thị Minh Hoài
11. Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến
12. Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang
13. Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình
14. Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng
15. Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng
16. Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên
Hiện nay, các cương vị do các Ủy viên Bộ Chính trị giữ như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội và Thường trực Ban bí thư được gọi là các lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước.
Các Ủy viên Bộ Chính trị này được gọi là các Ủy viên Bộ Chính trị phụ trách chung, để phân biệt với các Ủy viên Bộ Chính trị phụ trách lĩnh vực.
Quyền hạn của Ủy viên Bộ Chính trị (cũng như quyền hạn Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Bí thư) được quy định trong văn bản quy chế của Đảng.
Các Ủy viên Bộ Chính trị giữ các cương vị Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội có quy định riêng.
Quyền hạn của Tổng Bí thư và Thường trực Ban Bí thư được quy định riêng.
