Lấy lại ranh giới đất đã 20 năm?

Theo thông tin bạn cung cấp thì nhà hàng xóm xây hàng rào, tuy nhiên hàng rào không thẳng và lấn sang đất của nhà bạn; do đó hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật đất đai theo Khoản 1 Điều 12  Luật đất đai năm 2013:“1. Lấn, chiếm, hủy hoại đất đai.”

Hiện nay diện tích thực tế đất của của gia đình bạn trên thực tế bị thiếu so với diện tích đất trước đây thì căn cứ theo quy định tại Khoản 7 Điều 166 Luật đất đai năm 2013:

“Điều 166. Quyền chung của người sử dụng đất

7. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai.”

Như vậy, khi người sử dụng đất thấy quyền và lợi ích hợp pháp về quyền sử dụng đất của mình bị xâm phạm thì người sử dụng đất có quyền khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện về những hành vi vi phạm pháp luật đó.

Đối với trường hợp: của bạn nhận thấy diện tích đất của mình nhỏ hơn diện tích đất được công nhận quyền sử dụng đất của mình và cho rằng hàng xóm lấn chiếm đất của mình thì gia đình bạn bạn có quyền khởi kiện hoặc khiếu nại để đòi lại phần diện tích đất bị lấn chiếm của mình.

Thứ hai về thủ tục giải quyết tranh chấp khi hòa giải không thành.

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 203 Luật đất đai năm 2013:

“Điều 203. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai

Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:

1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;”

Như vậy, nếu như cậu bạn tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã nơi cậu bạn cư trú  không thành thì cậu bạn có thể làm đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân cấp huyện.

Nếu số liệu trong các tài liệu (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ mục kê, bản đồ địa chính …) và số liệu thực tế đã đo đạc vênh nhau để từ đó làm cơ sở xác định đất của gia đình bạn có đang tranh chấp hay không. Chỉ khi xác định được các số liệu chính xác làm cơ sở để xác định ranh giới thửa đất thì mới có căn cứ để Tòa án chấp nhận yêu cầu khởi kiện.

Trường hợp đất lấn chiếm của gia đình bạn đã xây dựng nhà cửa kiên cố thì về nguyên tắc, gia đình bạn được quyền yêu cầu Tòa án buộc bên lấn chiếm tháo dỡ phần xây dựng trái  phép. Tuy nhiên, phía gia đình bạn phải chứng minh thời điểm xây dựng trên phần đất lấn chiếm các bên đã có tranh chấp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có quyết định cấm xây dựng, nhưng bên lấn chiếm vẫn cố tình xây dựng. Nếu vì lí do khách quan thực tế khi thi hành án bên lấn chiếm không thể trả lại phần đất lấn chiếm thì gia đình bạn được quyền đề nghị Tòa án buộc bên lấn chiếm phải thanh toán lại cho gia đình bạn giá trị quyền sử dụng đất theo giá thị trường hoặc bồi thường thiệt hại đối với phần đất hoặc không gian mà gia đình bạn không được sử dụng.

Đã trả lời rồi

Nói theo cách của bạn có nghĩa là nếu 1 người nào đó có đất, như đất rẫy hoặc đất bỏ trống chẳng hạn. Bạn đi làm ăn mấy năm trở về mới phát hiện. Vậy bạn không kiện ngay tức thì thì có nghĩa bạn mất quyền lợi với diện tích đất của bạn sao. Người ta xây trộm là chuyện thường ngày.

Giống như ăn trộm vậy, chủ nhà không bắt tận tay, hoặc không phát hiện thì kẻ trộm được quyền sở hữu những gì do anh ta phạm pháp mà có, đơn giản là chủ nhà không phát hiện hoặc không bắt được sao?

Pháp luật có qui định về thời hạn, thời hiệu và hậu quả phải gánh chịu nếu công dân không thực hiện quyền của mình đúng qui định về thời hạn, thời hiệu. Ví dụ điểm h khoản 1 điều 64 Luật đất đai 2013 qui định : "h) Đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục; đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục" là vi phạm pháp luật về đất đai và bị thu hồi đất.

Không cần bạn phải "kiện ngay tức thì" nhưng bạn phải kiện trong thời hiệu do Pháp luật qui định thì quyền lợi của bạn mới được bảo vệ. Sở dĩ Pháp luật qui định như vậy là để không kéo dài bất tận việc tranh chấp và để chống lại những trường hợp cố tình gây bất ổn xã hội, lãng phí thời gian, vật chất cho Nhà nước và công dân khi có sự thay đổi nào đó, ví dụ khi giá đất lên nhiều người viện đủ lý do để kiện yêu cầu hủy hoặc vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ vì nghĩ rằng mình "từ không tới có" nên cứ kiện, biết đâu lại được chứ đâu có bị mất mát gì.

Trường hợp của bạn nếu có tranh chấp là tranh chấp ranh đất, một dạng của tranh chấp đất đai nên không bị giới hạn về thời hiệu. Tuy nhiên bạn rất khó thuyết phục được Hội đồng xét xử về việc trong 20 năm qua, dù biết từ đầu việc bị lấn ranh nhưng bạn không phản ứng, đó chính là bất lợi lớn nhất của bạn trong vụ việc này.

Trân trọng.

Đối với những tài sản Pháp luật qui định phải đăng ký thì kẻ trộm còn gặp ít nhiều khó khăn, chứ đối với tài sản không phải đăng ký thì kẻ trộm được quyền sở hữu toàn vẹn ! Ví dụ, xe gắn máy là tài sản pháp luật bắt buộc phải đăng ký, khi bị kẻ trộm lấy mất chiếc Honda Future mà khổ chủ không phát hiện ai lấy thì kẻ trộm sẽ ung dung chiếm hữu, sử dụng và định đoạt (3 quyền tạo thành quyền sở hữu) chiếc xe đó, riêng việc định đoạt, do kẻ trộm không có giấy tờ để đăng ký được (khó khăn) thì kẻ trộm sẽ bán bằng giấy tay, thậm chí bán bằng nói miệng. Còn đối với tài sản không buộc phải đăng ký, như Laptop chẳng hạn, có cái những 50 triệu, trộm được mà khổ chủ không phát hiện thì rõ ràng kẻ trộm trở thành chủ sở hữu toàn vẹn, thậm chí khổ chú phát hiện, biết là của mình nhưng không có gì để chứng minh được thì còn không dám lên tiếng. Thực tế này chắc mọi người đều biết và thừa nhận.

Tuy nhiên, không phải từ thực tế đó mà nói Pháp luật thừa nhận như ý bạn khi đưa trường hợp này ra để so sánh "giống như" ! Khi bị tố giác và có đầy đủ bằng chứng để chứng minh tài sản do hành vi trộm cắp mà có  thì Pháp luật sẽ trừng trị kẻ trộm.

Trân trọng.