Công ty A kí hợp đồng đại lý với hộ kinh doanh B. A phát hiện B không thực hiện đúng chương trình khuyến mãi của công ty với khách hàng do đó đơn phương chấm dứt hợp đồng. Ý định của A có thực hiện được không?
Bên giao đại lý đơn phương chấm dứt hợp đồng đại lý
Căn cứ Điều 166 Luật Thương mại 2005 quy định về đại lý thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên giao đại lý và bên đại lý thỏa thuận việc bên đại lý nhân danh chính mình mua, bán hàng hóa cho bên giao đại lý hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng để hưởng thù lao.
Theo Điều 175 Luật Thương mại 2005 quy định về nghĩa vụ của bên đại lý như sau:
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên đại lý có các nghĩa vụ sau đây:
- Mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng theo giá hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ do bên giao đại lý ấn định;
- Thực hiện đúng các thỏa thuận về giao nhận tiền, hàng với bên giao đại lý;
- Thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự theo quy định của pháp luật;
- Thanh toán cho bên giao đại lý tiền bán hàng đối với đại lý bán; giao hàng mua đối với đại lý mua; tiền cung ứng dịch vụ đối với đại lý cung ứng dịch vụ;
- Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra;
- Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý;
- Trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định thì phải tuân thủ quy định của pháp luật đó.”
Hộ kinh doanh B không thực hiện đúng chương trình khuyến mãi của công ty A với khách hàng theo thỏa thuận trong hợp đồng thì hộ kinh doanh B đã vi phạm nghĩa vụ và công ty A có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Hợp đồng đại lý thương mại cũng như các hợp đồng khác có thể chấm dứt hợp đồng theo quy định của luật. Căn cứ Điều 166 Luật Thương mại 2005 và Điều 513 Bộ luật Dân sự 2015 thì hợp đồng đại lý thương mại là một loại hợp đồng dịch vụ.
Đơn phương chấm dứt hợp đồng đại lý thương mại khi việc tiếp tục thực hiện công việc không có lợi cho bên sử dụng dịch vụ thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng, nhưng phải báo cho bên cung ứng dịch vụ biết trước một thời gian hợp lý; bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền công theo phần dịch vụ mà bên cung ứng dịch vụ đã thực hiện và bồi thường thiệt hại. Trường hợp vi phạm nghĩa vụ nghiêm trọng thì có quyền đơn phương chấm dứt và yêu cầu bên còn lại bồi thường thiệt hại.
Tuy nhiên việc chấm dứt hợp đồng đại lý phải tuân thủ quy định tại Điều 177 Luật Thương mại 2005 thông báo bằng văn bản một thời gian hợp lý nhưng không sớm hơn sáu mươi ngày.
Nếu Công ty A thông báo chấm dứt hợp đồng theo quy định nêu trên và hợp đồng không thỏa thuận khác thì bên B có quyền yêu cầu bên A bồi thường một khoản tiền cho thời gian mà mình đã làm đại lý cho bên A đó.
Giá trị của khoản bồi thường là một tháng thù lao đại lý trung bình trong thời gian nhận đại lý cho mỗi năm mà bên đại lý làm đại lý cho bên giao đại lý. Trong trường hợp thời gian đại lý dưới một năm thì khoản bồi thường được tính là một tháng thù lao đại lý trung bình trong thời gian nhận đại lý.
Có được làm đại lý của nhiều doanh nghiệp kinh doanh cùng được không?
Theo quy định tại Điều 174, Điều 175 Luật Thương mại 2005 thì quyền, nghĩa vụ của bên đại lý theo hợp đồng đại lý thương mại được quy định cụ thể như sau:
- Quyền của bên đại lý
Trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác, bên đại lý có các quyền sau đây:
+ Giao kết hợp đồng đại lý với một hoặc nhiều bên giao đại lý, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 175 Luật Thương mại 2005;
+ Yêu cầu bên giao đại lý giao hàng hoặc tiền theo hợp đồng đại lý; nhận lại tài sản dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý;
+ Yêu cầu bên giao đại lý hướng dẫn, cung cấp thông tin và các điều kiện khác có liên quan để thực hiện hợp đồng đại lý;
+ Quyết định giá bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng đối với đại lý bao tiêu;
+ Hưởng thù lao, các quyền và lợi ích hợp pháp khác do hoạt động đại lý mang lại.
- Nghĩa vụ của bên đại lý
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên đại lý có các nghĩa vụ sau đây:
+ Mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng theo giá hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ do bên giao đại lý ấn định;
+ Thực hiện đúng các thỏa thuận về giao nhận tiền, hàng với bên giao đại lý;
+ Thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự theo quy định của pháp luật;
+ Thanh toán cho bên giao đại lý tiền bán hàng đối với đại lý bán; giao hàng mua đối với đại lý mua; tiền cung ứng dịch vụ đối với đại lý cung ứng dịch vụ;
+ Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra;
+ Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý;
+ Trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định thì phải tuân thủ quy định của pháp luật đó.
Căn cứ quy định trên thì bên đại lý có thể giao kết hợp đồng đại lý thương mại với nhiều bên giao đại lý. Trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định thì phải tuân thủ quy định của pháp luật đó.
