Cần biện pháp bảo vệ người tố cáo!

Tố cáo là quyền cơ bản của công dân được ghi nhận tại Hiến pháp Việt Nam và là kênh đặc biệt quan trọng giúp cơ quan nhà nước tiếp cận thông tin, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật.

Cụ thể quyền tố cáo của công dân được quy định Điều 6 Luật phòng chống tham nhũng 2005

“Điều 6. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tham nhũng

Công dân có quyền phát hiện, tố cáo hành vi tham nhũng; có nghĩa vụ hợp tác, giúp đỡ cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc phát hiện, xử lý người có hành vi tham nhũng.”

Tuy nhiên việc những người tố cáo, đưa sự việc ra ánh sáng thì chưa được bảo vệ một cách chính đáng trong khi đó người bị tố cáo thường là những người có chức vụ, quyền hạn hay thế lực trong xã hội, và người tố cáo ở vị trí yếu thế hơn, dẫn tới nguy cơ người tố cáo bị trù dập, trả thù.

Theo một tâm sự Ông Lê Phước Cẩm, người đã vạch trần vụ phá rừng Khe Diên (Quảng Nam), tâm sự:

“Tôi thấy mình quá đơn độc. Cầm bằng chứng tố giác lên chi bộ thôn, thôn im lặng; tố lên Đảng bộ xã, xã im lặng. Tố lên đến huyện thì huyện để tin rò rỉ. Thậm chí khi bị đe dọa trực tiếp đến tính mạng toàn gia đình, tôi cũng không nhận được sự bảo vệ trực tiếp nào từ chính quyền dù đã thông báo rõ…”

Hiện này, mình thấy có một quy định bảo vệ người tố cáo ở  Điều 58 Nghị định 59/2013/NĐ-CP hướng dẫn Luật phòng, chống tham nhũng

Điều 58. Bảo vệ người tố cáo

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có trách nhiệm thực hiện các biện pháp để bảo vệ người tố cáo. Việc bảo vệ người tố cáo được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.

Tuy nhiên mình thấy quy định này chỉ là hình thức vì việc bảo vệ chẳng có và cũng không có văn bản hướng dẫn điều này, trên thực tế thì vấn đề bảo vệ không xảy ra, và người bị tố cáo bị thê thảm sau khi tố cáo, đó cũng là lý do mà rất ít ai dám tố cáo và việc tham nhũng thì cứ xảy ra mặc dù mọi người điều biết, vậy theo các bạn có nên có luật quy định các biện pháp bảo vệ cho nhóm đối tượng yếu này?

Theo mình, để người tố cáo mạnh dạn và yên tâm hơn thì cần phải có những quy định pháp luật cụ thể sát thực và hình thành cơ chế thực thi hữu hiệu để bảo vệ tối đa người tố cáo. Như một số nước Hàn Quốc, Mỹ, Canada đã ban hành luật riêng về bảo vệ người tố cáo toàn diện cho cả khu vực công và khu vực tư. Ví dụ Luật Bảo vệ người tố cáo vì lợi ích công (PPIW) của Hàn Quốc áp dụng cho “bất kỳ người nào” tố cáo hành vi vi phạm lợi ích công cộng. Họ coi trọng cơ chế thực thi bảo vệ người tố cáo. Một số nước thiết lập một cơ quan độc lập có quyền nhận và điều tra các khiếu nại về hành động trả đũa, phân biệt đối xử hoặc kỷ luật đối với người tố cáo.

Hiện tại về quy định bảo vệ người tố cáo thì trong luật cũng đã quy định cụ thể, tuy nhiên việc thi hành còn nhiều hạn chế do đó nhiều trường hợp không giám tố cáo cũng là do vậy. Việc này có lẽ hơi khó để thực thi đúng cách.

Tố cáo là quyền cơ bản của công dân được ghi nhận tại Hiến pháp Việt Nam và là kênh đặc biệt quan trọng giúp cơ quan nhà nước tiếp cận thông tin, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật

Tuy nhiên, các quy định pháp luật nhìn chung chỉ mang tính nguyên tắc, chưa cụ thể và nằm phân tán nhiều văn bản khác nhau với hiệu lực pháp lý khác nhau. Đây là nguyên nhân cơ bản khiến người tố cáo (nhất là tội tham nhũng)còn sợ sệt và e ngại khi hợp tác với cơ quan nhà nước trong kiểm tra, xác minh và xử lý tố cáo

Thực tế cho thấy người bị tố cáo thường là những người có chức vụ, quyền hạn hay có thế lực trong xã hội, còn người tố cáo ở vị trí yếu thế hơn, dẫn tới nguy cơ người tố cáo bị trù dập, trả thù. Vì thiếu cơ chế bảo vệ khiến người tố cáo cảm thấy đơn độc và bị cô lập, không dám mạnh dạn tố cáo những hành vi sai trái. Do đó, việc pháp luật đưa ra các quy định bảo vệ người tố cáo là hết sức cần thiết.

Việc bảo vệ người tố cáo đúng là rất khó khăn, một số người vi tố cáo mà bị trù dập, hay chèn ép. Việc có biện pháp bảo vệ tốt cho người tố cáo không những bảo vệ quyền công dân mà nó còn khuyến khích người dân đấu tranh bảo vệ pháp luật, đẩy lùi tội phạm.